sacko1_FADEL SENNAAFP via Getty Images_africasolarmorocco Fadel Senna/AFP via Getty Images

De implementatie-COP

ADDIS ABABA – De conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering (COP27) in november komt in een tijd van economische en geopolitieke onrust, die gevolgen heeft voor de voedselzekerheid, de volksgezondheid en nog veel meer. Maar de directe uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd, mogen ons niet afleiden van een onbetwistbare waarheid: de belangrijkste strijd die onze generatie zal moeten leveren, is de strijd tegen de klimaatverandering.

Eerder dit jaar veroorzaakte extreme regenval een van de dodelijkste rampen van deze eeuw in Zuid-Afrika. Vandaag hebben de ergste overstromingen in de geschiedenis van Pakistan een derde van het land onder water gezet. Dergelijke extreme weersomstandigheden zijn geen toevallige gebeurtenissen meer, maar worden het nieuwe normaal. Volgens deskundigen is de kans op extreme regenval nu twee keer zo groot, als gevolg van de klimaatverandering, die ook heeft geleid tot andere soorten verwoesting, zoals droogte en bosbranden.

Afrika is bijzonder kwetsbaar voor deze effecten. Volgens de waarnemend hoofdeconoom van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank (AfDB) kost de klimaatverandering het continent tussen de vijf en vijftien procent van zijn bbp-groei per hoofd van de bevolking. Naarmate de tijd verstrijkt, zouden die verliezen nog aanzienlijk kunnen toenemen, waarbij de landbouw het meest te lijden heeft. Dit zou niet alleen verwoestende gevolgen hebben voor de economische ontwikkeling, maar ook voor de voedselzekerheid.

Velen noemen COP27 – die wordt gehouden in Sharm El-Sheikh, Egypte – ʻde COP van Afrika.ʼ Maar wij in Afrika zien het liever als ʻde implementatie-COP,ʼ een bijeenkomst die verder gaat dan hoogdravende aspiraties en vage beloften en een alomvattende resultaatgerichte agenda oplevert. En ja, die agenda moet ook meer financiële en andere steun omvatten voor Afrika, dat het minst heeft bijgedragen aan de klimaatverandering.

Om Akinwumi Adesina, voorzitter van de AfDB, te herhalen: wij Afrikanen komen niet om te bedelen; wij komen met middelen en oplossingen. Wij nemen al concrete maatregelen om de groene transitie te versnellen en ons te beschermen tegen de ergste gevolgen van de klimaatverandering.

Om te beginnen omarmen de Afrikaanse landen groene energie. In de afgelopen jaren is de capaciteit voor hernieuwbare energie op het continent sterk toegenomen, met een jaarlijkse stijging met dubbele cijfers voor zonne- en windenergie en waterkracht. Afrika herbergt twee van de grootste zonneprojecten ter wereld (in Egypte en Marokko), en twee van de twintig snelst groeiende Afrikaanse bedrijven in 2022 zitten in de zonne-energiesector. Van Nigeria tot Namibië omarmen landen klimaatvriendelijke technologieën zoals groene waterstof.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

De African Union Commission is op meerdere fronten betrokken bij de aanpak van de klimaatverandering. Het mandaat van de commissaris voor landbouw, plattelandsontwikkeling, blauwe economie en duurzaam milieu is verruimd om het belang van veerkrachtopbouw, aanpassing en mitigatie tot uitdrukking te brengen. De commissaris heeft gewerkt aan een aantal bepalende projecten met partnerorganisaties, waaronder de uitwerking van de klimaatveranderingsstrategie van de Afrikaanse Unie. Hij heeft onlangs ook bijgedragen aan de ontwikkeling van een geïntegreerde strategie om de ontwikkeling en toepassing van weer- en klimaatdiensten in Afrika te sturen.

Ondertussen helpen gespecialiseerde agentschappen van de Afrikaanse Unie, zoals de African Risk Capacity (ARC) Group, Afrikaanse landen gebruik te maken van op technologie gebaseerde systemen voor vroegtijdige waarschuwing en paraatheid om hun veerkracht te verbeteren. De organisatie werkt nauw samen met regeringen om hen beter in staat te stellen levens te beschermen en de wederopbouw van beschadigde infrastructuur na natuurrampen te ondersteunen. Via ARC Limited, het verzekeringsfiliaal van de Groep, biedt zij parametrische verzekeringen aan tegen extreme weersomstandigheden.

Van haar kant heeft de AfDB haar aandacht – en middelen – verlegd naar de klimaatverandering. In 2020 ging 63 procent van de financiering van de AfDB naar projecten voor aanpassing aan de klimaatverandering, het grootste aandeel van alle instellingen voor ontwikkelingsfinanciering. Dit jaar heeft de Bank via het Africa Adaptation Acceleration Program (AAAP) – een in 2021 opgerichte Afrikaanse instantie met meerdere belanghebbenden – nog eens 12,5 miljard dollar uitgetrokken voor de financiering van klimaataanpassingen.

De aanpassingsfinancieringsbehoefte van Afrika wordt geschat op 52,7 miljard dollar per jaar tot 2030. Het financieringsdoel van het AAAP is vastgesteld op 25 miljard dollar, zodat de rijke landen de rest moeten opbrengen. Maar zelfs nu Afrika klimaatmaatregelen nastreeft – en financiert – blijven de beloften van de internationale gemeenschap ontoereikend.

En toezeggingen zijn slechts de eerste stap. Wij loven het succes van de Britse regering, die vorig jaar tijdens COP26 in Glasgow niet alleen de internationale gemeenschap, maar ook de particuliere sector en het maatschappelijk middenveld wist te mobiliseren, waardoor een recordaantal toezeggingen inzake klimaatfinanciering werd binnengehaald. Maar een jaar later zijn veel van deze toezeggingen nog niet meer dan dat: beloften.

Misschien moeten we niet verbaasd zijn. Immers, tijdens COP 2009 in Kopenhagen hebben de rijke landen zich ertoe verbonden jaarlijks honderd miljard dollar uit te trekken om de ontwikkelingslanden te helpen hun mitigatie- en aanpassingsdoelstellingen tegen 2020 te kunnen verwezenlijken. Twee jaar na die streefdatum zijn de toezeggingen van de rijke landen nog steeds grotendeels niet nagekomen.

Daarom dringen wij aan op de invoering van betere mechanismen om de toezeggingen inzake klimaatfinanciering te controleren en te volgen. Het moet niet moeilijk zijn om duidelijke tijdschemaʼs en uitvoeringsmaatstaven aan de toezeggingen te verbinden. Ook de procedures voor toegang tot deze fondsen moeten worden vereenvoudigd.

Het is van essentieel belang dat tijdens COP27 de nadruk wordt verlegd van besluiten naar actie. We hebben geen behoefte aan nog meer afspraken over toekomstige vooruitgang. We moeten veeleer de resultaten van eerdere topontmoetingen omzetten in wereldwijde samenwerking voor alomvattende klimaatmaatregelen. Zo moeten initiatieven ter versterking van het rampenrisicobeheer een holistische aanpak volgen, die alles omvat van het mobiliseren van middelen en systemen voor vroegtijdige waarschuwing tot technologieoverdracht en capaciteitsopbouw.

Een meer holistische aanpak is ook nodig in Afrika, dat niet alleen zeer kwetsbaar is voor de klimaatverandering, maar ook aanzienlijke ontwikkelingsbehoeften heeft. Een dergelijke aanpak vergt aanzienlijke kapitaaluitgaven, die niet kunnen worden gefinancierd met leningen zonder de reeds door schulden geplaagde Afrikaanse landen in een crisis te storten.

De internationale actoren moeten niet alleen hun financieringstoezeggingen nakomen, maar ook alle Afrikaanse landen, ongeacht hun financiële positie, een ruimere keuze aan financieringsmogelijkheden bieden. Daarbij moet ook de particuliere sector worden betrokken. Ter ondersteuning van de uitvoering moeten de Afrikaanse landen toegang krijgen tot passende technische ondersteuning.

De omvang van de klimaatuitdaging mag niet worden onderschat. De aanpak ervan vereist een combinatie van mitigatie, veerkrachtopbouw en aanpassing, mogelijk gemaakt door strategische partnerschappen, effectieve kennisuitwisseling en het verstrekken van adequate financiële steun en technische knowhow.

Afrika draagt zijn steentje bij. De rest van de wereld moet nu hetzelfde doen – te beginnen bij COP27.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/E1yltQBnl