grafton2_ SIMON MAINAAFP via Getty Images_water SIMON MAINA/AFP via Getty Images

We moeten ons bewust worden van de watercrisis in de wereld

NEW YORK CITY – De wereld raakt gewend aan het infuus van krantenkoppen die van een catastrofe reppen na elke nieuwe klimaatramp. Steeds frequentere en hevigere hittegolven veroorzaken bosbranden in Californië en wijdverspreide koraalsterfte in Australië. Ongekende overstromingen hebben verwoestingen aangericht in Pakistan, Duitsland, China en Nieuw-Zeeland. Droogte in de Hoorn van Afrika veroorzaakt hongersnood voor miljoenen. En deze lijst wordt langer en langer.

Het gemeenschappelijke element bij al deze rampen is water. Van de gedwongen sluiting van kernreactoren in Frankrijk tot de zware sneeuwval waar grote delen van Noord-Amerika in december mee kampten, of de recente cholera-uitbraak in Libanon: we zijn getuige van de symptomen van een toenemende wereldwijde watercrisis. Er is te veel of te weinig water, of het is te vervuild.

Toch blijft water meestal buiten beschouwing in de wereldwijde discussies. Terwijl zorgen over de geopolitieke orde, de klimaatverandering en de COVID-19-pandemie begrijpelijkerwijs in de schijnwerpers staan, wordt water zelden besproken buiten de context van humanitaire reacties op lokale, nationale of grensoverschrijdende overstromingen of droogten. Dit is een grote blinde vlek: in het Global Risks Report van het World Economic Forum van dit jaar hebben negen van de tien grootste risico’s voor het komende decennium een watergerelateerde component.

Gedurende de laatste vijfduizend jaar of langer hebben menselijke gemeenschappen en beschavingen water bewust gereguleerd om te kunnen overleven. Zelfs vandaag de dag zien veel mensen water als een geschenk van God – of, in meer seculiere termen, als een belangrijk onderdeel van een universele cyclus die ons respect en onze waardering verdient. Maar op de meeste plaatsen waar water wordt ‘gecontroleerd’ door dammen en pijpleidingen, en waar het veilig en 24 uur per dag beschikbaar is, zijn we het als vanzelfsprekend gaan beschouwen. En wanneer zorgen over de toegang tot veilig water of over de blootstelling aan extreme weersomstandigheden aan de orde worden gesteld, worden deze over het algemeen genegeerd of als een lage prioriteit gezien.

Deze apathie is niet langer houdbaar. De onrechtvaardigheden in verband met door water veroorzaakte rampen nemen toe en de mondiale watercyclus zelf verandert ook. Het zoetwatergebruik door de mens heeft de zoetwatercapaciteit (rivieren, meren en grondwaterlagen) overschreden, waardoor enorme risico’s ontstaan voor iedereen en de ecosystemen van de planeet. Ongeveer twintig procent van het mondiale waterverbruik voor irrigatie is nu afkomstig van overmatig gebruik van grondwaterbronnen, en ongeveer tien procent  van de wereldvoedselproductie maakt gebruik van niet-hernieuwbaar grondwater.

De klimaatverandering vergroot deze problemen. Door de opwarming van de aarde neemt de vraag naar water toe naarmate de temperaturen stijgen en de behoefte aan water voor voedsel aanzwelt als gevolg van de daling van de relatieve luchtvochtigheid. Tegen 2070 zal tweederde van het landoppervlak ter wereld te maken krijgen met een vermindering van de terrestrische wateropslag, en het landoppervlak dat onderhevig is aan extreme hydrologische droogte kan ruimschoots verdubbelen tot acht procent. Het zuidwesten van Zuid-Amerika, mediterraan Europa en Noord-Afrika zullen naar verwachting tegen 2050 allemaal te maken krijgen met ongekende en extreme droogte.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

De VN Waterconferentie 2023 in maart – de eerste bijeenkomst van deze aard in bijna een halve eeuw – moet een keerpunt betekenen in onze relatie met water en de watercyclus. Alleen door onze relatie met water fundamenteel te herzien, de vele toepassingen ervan te herwaarderen en water te behandelen als een lokaal en mondiaal gemeenschappelijk goed, kunnen we een veilige en rechtvaardige toekomst bereiken.

Als de belangrijkste deskundigen van de Global Commission on the Economics of Water zien wij drie gebieden die verandering behoeven. In de eerste plaats moeten we de hele watercyclus in ogenschouw nemen en kijken hoe deze samenhangt met biodiversiteit, klimaat, menselijk welzijn en de gezondheid van ecosystemen – allemaal sleutelfactoren voor sociaal-economische en ecologische voorpoed. Dat betekent ‘de punten met elkaar verbinden’ en veerkrachtige relaties bevorderen tussen water en voedsel, water en energie, en water en het milieu.

In de tweede plaats moeten water en de watercyclus worden beheerd als mondiale collectieve goederen. De voortdurende toename van watercrisissen vraagt om een nieuw economisch raamwerk, gebaseerd op een systeembenadering van de watercyclus, de samenleving en de economie. We moeten een beter begrip ontwikkelen van bestaande ‘lock-ins’ (waaronder eigendomsrechten, bilaterale verdragen en corruptie) en andere structurele problemen die de herverdeling van water voor het algemeen belang belemmeren.

Bovendien is een inclusief interdisciplinair raamwerk nodig – met een portfolio van nieuwe instrumenten en maatstaven – om de systeemrisico’s in verband met de watercyclus en de verandering daarvan door de mens te beheren. De totstandbrenging van een dergelijk raamwerk moet beginnen met de erkenning van de centrale rol van water als motor van economische, sociaal-culturele en ecologische veranderingen.

Ten slotte moeten we iedereen bij het besluitvormingsproces betrekken – te beginnen met gemarginaliseerde gemeenschappen – om nieuwe strategieën te ontwikkelen voor de juiste waardering van water. Ook al worden natuur en zoet water niet gewaardeerd op de markt, we moeten nog steeds een prijs betalen voor het misbruik ervan, die dramatisch toeneemt wanneer we de grenzen van de planeet overschrijden.

De VN Waterconferentie 2023 biedt de wereld een unieke kans om doeltreffend te reageren op een cruciaal, maar verwaarloosd probleem. Geconfronteerd met de wereldwijde watercrisis kunnen we ofwel een duurzame en rechtvaardige weg inslaan, ofwel doorgaan met business as usual. Het voortbestaan van de menselijke beschaving zoals we die kennen vergt dat we de juiste keuze maken.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/fwDRs2Enl