guillaumont2_RIJASOLOAFP via Getty Images_madagascarflood Rijasolo/AFP via Getty Images

Officiële ontwikkelingshulp moet de kwetsbaarheid van landen erkennen

CLERMONT-FERRAND/WASHINGTON, DC – In oktober vorig jaar, tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Wereldbankgroep (WBG) en het Internationaal Monetair Fonds in Marrakesh, benadrukten de lidstaten de urgentie van het opschroeven van de ontwikkelingsfinanciering. De afgelopen jaren heeft een buitengewone samenloop van gezondheids-, klimaat- en veiligheidscrises de mondiale ongelijkheid vergroot en de economische en sociale verworvenheden van de afgelopen decennia uitgehold, vooral in veel Afrikaanse landen.

Veel van de belangrijkste sectoren van het continent zijn zwaar getroffen door de COVID-19-pandemie, waardoor in 2020 55 miljoen Afrikanen in extreme armoede zullen leven. In Kaapverdië bijvoorbeeld, waar het toerisme goed is voor 25 procent van het bbp en 23 procent van de formele werkgelegenheid, kromp de economie in 2020 met bijna 15 procent – een van de scherpste dalingen in Afrika.

Afrikaanse landen worden ook onevenredig hard getroffen door de opwarming van de aarde, ondanks het feit dat ze het minst bijdragen aan de klimaatverandering. In 2022 werd Madagaskar getroffen door vijf opeenvolgende tropische stormen en cyclonen, waarbij de directe schade werd geschat op ruim 658 miljoen dollar, ofwel het equivalent van 4,8 procent van het bbp van het land in 2020. De Comoren zijn op hun beurt een van de meest rampgevoelige landen van het continent en bijzonder kwetsbaar voor tropische cyclonen: in 2019 richtte de cycloon Kenneth schade aan die werd geschat op 185 miljoen dollar, ofwel ruim 160 procent van de begrotingsinkomsten.

De afgelopen halve eeuw hebben droogtegerelateerde risico’s ten minste 500.000 doden en ruim zeventig miljard dollar aan economische verliezen veroorzaakt in Afrika. Als we naar de toekomst kijken, is het plaatje al even somber. Tegen 2050 zouden tot 13,5 miljoen extra mensen in de Sahel-regio in extreme armoede kunnen vervallen als er geen adequaat aanpassingsbeleid wordt gevoerd en er geen investeringen worden gedaan, en zouden de gevolgen van de klimaatverandering de Afrikaanse landen 50 miljard dollar per jaar kunnen kosten.

De internationale gemeenschap heeft erkend dat deze crises complexe uitdagingen met zich meebrengen en dat er dringend doortastender moet worden opgetreden. In Marrakesh onderschreven de gouverneurs de nieuwe visie en missie van de WBG om een wereld zonder armoede te creëren en gedeelde welvaart te stimuleren op een leefbare planeet. Frankrijk organiseerde in juni de Summit for a New Global Financing Pact, dat moet leiden tot het Paris Pact for People and the Planet (4P), en de Verenigde Naties hielden in september een High-Level Dialogue on Financing for Development.

Secure your copy of PS Quarterly: The Climate Crucible
PS_Quarterly_Q3-24_1333x1000_No-Text

Secure your copy of PS Quarterly: The Climate Crucible

The newest issue of our magazine, PS Quarterly: The Climate Crucible, is here. To gain digital access to all of the magazine’s content, and receive your print copy, subscribe to PS Premium now.

Subscribe Now

Maar om de strijd tegen de armoede te versnellen, moeten multilaterale geldschieters bij het toewijzen van ontwikkelingsfinanciering rekening houden met de structurele kwetsbaarheid van landen voor externe en interne schokken. De VN, het secretariaat van het Gemenebest en andere organisaties produceren al kwetsbaarheidsindices, terwijl andere in voorbereiding zijn, zoals bij de Wereldbank. Deze zouden multidimensionaal moeten zijn, met de nadruk op economische, ecologische en sociale uitdagingen, maar ook aanpasbaar om te voldoen aan de unieke missie van elke instelling.

Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst in Marrakech hielpen we bij het organiseren van een sessie over de noodzaak om rekening te houden met de structurele kwetsbaarheid van landen bij het inzetten van concessionele middelen, met een focus op de International Development Association (IDA), het fonds van de Wereldbank voor de armste landen. Veel deelnemers erkenden het belang van het updaten van de toewijzingsformule van de IDA (uiteraard konden de vertegenwoordigers van de multilaterale kredietverstrekkers geen standpunt innemen over de hervormingen).

Steunmechanismen nadat zich een schok heeft voorgedaan, die veel kredietverstrekkers momenteel creëren door middel van noodleningen of instrumenten die fondsen herverdelen om op noodsituaties te reageren, zijn uiteraard heel belangrijk. Maar ze zijn niet genoeg. We moeten preventief kunnen handelen om de financiële weerbaarheid van arme landen te versterken. Door kwetsbaarheid op te nemen in de formule voor het toewijzen van concessionele middelen kunnen structurele handicaps worden gecompenseerd, financiële ineenstortingen worden voorkomen en het gebruik van ondoorzichtige uitzonderingen worden beperkt, wat de eerlijkheid, efficiëntie en transparantie ten goede komt. Andere instellingen, zoals de Caribische Ontwikkelingsbank en de Aziatische Ontwikkelingsbank, hebben al voor een dergelijke aanpak gekozen.

De lopende hervorming van de WBG biedt een uitstekende gelegenheid om na te denken over hoe preventie werkelijkheid kan worden. De inspanningen van de IDA om het beheer van kwesties in verband met onstabiliteit en kwetsbaarheid van de ene financieringscyclus op de andere te verbeteren, zijn welkom, net als de prioriteit die nu wordt gegeven aan crisisparaatheid, een noodzakelijke voorwaarde om te voorkomen dat kwetsbaarheid een armoedeval wordt.

De kosten van niets doen zijn hoog voor landen die kwetsbaar zijn voor externe en interne schokken, vooral die schokken die door de opwarming van de Aarde vaker voorkomen. Volgens een uitgebreid rapport van de Wereld Meteorologische Organisatie hebben meteorologische, hydrologische en klimaatgerelateerde gevaren in 2022 ruim 110 miljoen mensen in Afrika rechtstreeks getroffen en economische schade veroorzaakt die wordt geschat op ruim 8,5 miljard dollar. Tenzij multilaterale geldschieters een meer preventieve aanpak van ontwikkelingshulp hanteren, zullen deze kosten alleen maar toenemen.

Patrick Guillaumont is voorzitter van de Fondation pour les Études et Recherches sur le Développement International (FERDI). Abdoul Salam Bello is uitvoerend directeur van de Afrika-groep II bij de raad van bestuur van de Wereldbank.

https://prosyn.org/LB8gNq8nl