Solar panels in mountains David McNew/Getty Images

Het laaghangende fruit van het klimaatbeleid

NEW YORK – Komende maand zullen de ondertekenaars van het Montreal Protocol on Substances that Deplete the Ozone Layer uit 1989 samenkomen in Kigali, Rwanda, om een amendement op het verdrag te bespreken dat het gebruik van fluorkoolwaterstoffen (HFCs) geleidelijk aan moet terugdringen, en uiteindelijk elimineren. HFCs, één van de zes voornaamste broeikasgassen, worden algemeen gebruikt in airconditioners en koelsystemen wereldwijd.

Het amendement zou een zegen zijn voor de duurzame ontwikkeling, en tot aan 2050 de uitstoot van misschien wel 100-200 miljard ton aan broeikasgassen kunnen voorkomen. Dat zou genoeg zijn om de wereld een kwart op weg te helpen naar het bereiken van de doelstelling om de aarde niet méér dan 2 graden Celsius te laten opwarmen, zoals vastgelegd in de klimaatovereenkomst van december 2015 in Parijs.

Het Montreal Protocol was bedoeld om de ozonlaag, die al het leven op de planeet beschermt tegen dodelijke niveaus van ultraviolette straling, te repareren. Tot dusver is dat een opmerkelijk succes geweest, waarbij de afgelopen drie decennia bijna honderd schadelijke chemicaliën geleidelijk uit productie zijn genomen. De ozonlaag is zich aan het herstellen en zou volgens de jongste schattingen in 2065 weer helemaal gezond kunnen zijn, waardoor biljoenen dollars aan kosten zullen worden bespaard in de mondiale gezondheidszorg en in de landbouw.

Een groot deel van deze verbetering mag op het conto worden geschreven van de HFCs, uitmuntende ozon-vriendelijke alternatieven voor oudere chloorfluorkoolstofverbindingen, die geleidelijk aan zijn uitgebannen. Maar HFCs, waarvan sommige als broeikasgas vierduizend maal krachtiger zijn dan koolstofdioxide, zijn een ramp voor het klimaat, en hun gebruik neemt jaarlijks nog steeds met 10% toe.

Het is dus verstandig om ons op de HFCs te concentreren bij de bestrijding van de klimaatverandering. Om te beginnen kan het terugdringen ervan economische voordelen opleveren, dankzij de aanzienlijke verbeteringen op het gebied van de energiezuinigheid die worden geboden door nieuwere airconditioning- en koelsystemen. Alleen al het geleidelijk invoeren van zuinigere airconditioning-systemen zou net zo veel uitstootbeperking opleveren als het uitschakelen van 2500 middelgrote elektriciteitscentrales die louter in gebruik worden genomen in periodes dat er sprake is van veel vraag, zoals in de zomer.

In China kan het overstappen op klimaatvriendelijke koelstoffen en het bevorderen van de energiezuinigheid van airconditioning en koeling leiden tot uitstootbeperkingen ter grootte van acht enorme stuwdammen van het formaat van de Drieklovendam. In India zou de overstap neerkomen op het equivalent van nog eens twee National Solar Mission-programma's, die het gebruik van zonne-energie bevorderen, evenals de bouw van zonnepanelen op daken en op de grond.

Secure your copy of PS Quarterly: The Climate Crucible
PS_Quarterly_Q3-24_1333x1000_No-Text

Secure your copy of PS Quarterly: The Climate Crucible

The newest issue of our magazine, PS Quarterly: The Climate Crucible, is here. To gain digital access to all of the magazine’s content, and receive your print copy, subscribe to PS Premium now.

Subscribe Now

Veel landen – waaronder de Europese Unie en de Verenigde Staten, evenals Belize, Burkina Faso, Colombia, Egypte, Servië en Jemen – onderkennen deze verreikende voordelen al en ondernemen unilaterale stappen om HFCs geleidelijk uit te bannen. Een krachtige overeenkomst over HFCs in Kigali zou deze inspanningen een steun in de rug geven en financiële steun bieden aan ontwikkelingslanden die op nieuwere technologieën willen overstappen, maar zich die momenteel niet kunnen veroorloven.

In de particuliere sector hebben detailhandelsconcerns als Walmart, Nestlé en Tesco zich aangesloten bij het Consumer Goods Forum, een coöperatief klimaatinitiatief, en ermee ingestemd producten met HFCs geleidelijk uit te bannen. De Verenigde Naties en Greenpeace proberen met Coca-Cola, Pepsico, Redbull en Unilever via een initiatief genaamd “Koelstoffen, natuurlijk!” hetzelfde te bewerkstelligen.

De bijeenkomst in Kigali zal vermoedelijk een krachtig HFC-amendement opleveren. Maar sommige landen in bijzonder hete delen van de wereld zijn bezorgd dat klimaatvriendelijke alternatieven voor hun essentiële airconditioning wellicht niet zo goed zullen werken. Een overeenkomst kan rekening houden met deze zorgen via een tijdelijke uitzondering voor deze landen, terwijl andere landen verder gaan met de invoering van nieuwere systemen om de doelmatigheid ervan aan te tonen.

Een opwarmende planeet heeft al een verwoestende invloed op een deel van de meest kwetsbare populaties op aarde, en dat zal dat alleen maar zo blijven. Uiteindelijk zullen alle landen een weg voorwaarts moeten zien te vinden op het gebied van de terugdringing van HFCs en klimaatverandering in het algemeen, via nationale actieplannen en emissiereducties die op grond van de overeenkomst van Parijs in 2015 zijn afgesproken. Raamwerken die door zusterovereenkomsten als het Montreal Protocol zijn opgezet kunnen daarbij helpen.

HFCs zullen ook een centraal thema zijn op de komende grote VN-klimaatconferentie COP22, die in november in het Marokkaanse Marrakesh zal worden gehouden. Wij hebben er alle vertrouwen in dat de regeringen die zich erop voorbereiden in Kigali bijeen te komen de noodzaak zullen inzien van een krachtig HFC-amendement, dat vaart zou kunnen verlenen aan andere agendapunten, zoals de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN, in Marrakesh.

Als de wereld wil slagen in het snel reduceren van de mondiale emissies om te voorkomen dat de klimaatverandering een catastrofaal niveau bereikt, is het terugdringen van HFCs een verstandige – en misschien wel de meest verstandige – eerste stap.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/ZeDin5rnl