Het veiligstellen van landrechten in Afrika

WASHINGTON, DC – Eerder deze maand waarschuwde de Liberiaanse president en Nobelprijswinnaar Ellen Johnson Sirleaf dat Afrika met armoede en hongersnoden zou blijven kampen totdat de Afrikaanse regeringen kleine boeren van gegarandeerde landrechten zouden voorzien. Zij sprak uit ervaring, zowel op persoonlijk als op politiek niveau.

Sirleaf en haar kleine West-Afrikaanse land zijn perfecte voorbeelden van de zware wissel die niet-gegarandeerde landrechten op individuen, gemeenschappen en landen kunnen trekken. Meningsverschillen over grondeigendom waren een belangrijke drijvende kracht achter de bloedige, veertien jaar durende burgeroorlog in Liberia. En overlappende aanspraken op land blijven tot conflicten aanleiding geven en de buitenlandse investeringen belemmeren. Zelfs de president is niet immuun voor zwakke wetgeving op het gebied van grondbezit; krakers bezetten een stuk grond dat Sirleaf in 1979 had gekocht, en weigerden jarenlang te verkassen.

Soortgelijke verhalen kunnen op het hele continent gehoord worden. Volgens de Wereldbank is ruim 90% van het Afrikaanse platteland ongeregistreerd. Overlappende en conflicterende systemen van grondbeheer zijn de norm, evenals ontoegankelijke, gedateerde, onvolledige, onnauwkeurige of niet-bestaande eigendomsbewijzen. Maar hoewel disfunctionele systemen van grondbeheer de Afrikaanse regeringen ongetwijfeld miljoenen aan buitenlandse investeringen hebben gekost, hebben ze de Afrikaanse boeren het hardst geraakt.