apark2_CostfotoFuture Publishing via Getty Images_solar panels Costfoto/Future Publishing via Getty Images

Argumenty za Wolnym Handlem Dobrami Środowiskowymi

MANILA - Handel międzynarodowy przyspieszył wzrost gospodarczy w wielu krajach, zwłaszcza tych, które nie dysponują bogatymi zasobami naturalnymi lub kapitałem trwałym. Oprócz tworzenia możliwości transgranicznej specjalizacji, handel umożliwił import tanich dóbr konsumpcyjnych, półproduktów do produkcji i wyposażenia kapitałowego. Dotyczy to zwłaszcza Azji i Pacyfiku, które w 2020 r. odpowiadały za 35% światowego handlu, w porównaniu z 25% dekadę wcześniej.

Globalizacja i otwarty handel mogą odegrać nieodzowną rolę w ratowaniu planety. Biorąc pod uwagę egzystencjalne zagrożenie zmianami klimatycznymi, towary i usługi środowiskowe powinny być szeroko dostępne po przystępnych cenach, aby wspierać szybko ekologizującą się gospodarkę światową. Import paneli słonecznych, turbin wiatrowych i pojazdów elektrycznych, wraz z usługami takimi jak oczyszczanie ścieków, może również generować technologiczne efekty zewnętrzne, które stymulują i wspierają rozwój sektorów energii odnawialnej i czystych gałęzi przemysłu w kraju.

Ogólny postęp jest jednak powolny. Brak wspólnego zobowiązania do liberalizacji handlu towarami i usługami środowiskowymi, w połączeniu ze wzrostem środków protekcjonistycznych, niemal na pewno osłabi wysiłki na rzecz łagodzenia zmiany klimatu i adaptacji do niej. Globalna i regionalna współpraca jest pilnie potrzebna, aby uzgodnić wspólne zasady ułatwiania takiego handlu i ochrony łańcuchów dostaw.

Pierwszym wyzwaniem jest zdefiniowanie towaru lub usługi środowiskowej. Współpraca Gospodarcza Azji i Pacyfiku (APEC) uzgodniła listę 54 towarów środowiskowych, na które będzie stosować cła w wysokości 5% lub mniej. Porozumienie to ma jednak ograniczony wpływ ze względu na jego dobrowolny charakter i stosunkowo niewielką liczbę objętych nim produktów. Negocjacje w sprawie zawarcia umowy dotyczącej towarów środowiskowych między grupą członków Światowej Organizacji Handlu (WTO) utknęły w martwym punkcie.

Oczywiście, jeśli rządy chcą przyspieszyć zieloną transformację, mogą jednostronnie obniżyć cła na towary środowiskowe (takie jak sprzęt produkcyjny), ograniczając krajowe emisje gazów cieplarnianych. Ich włączenie do międzynarodowych umów handlowych wymaga jednak konsensusu w sprawie obiektywnych standardów. Poza technicznymi wyzwaniami związanymi z definiowaniem dóbr środowiskowych, kraje mogą dążyć do dostosowania specyfikacji w celu ochrony własnych producentów.

Niedawny wzrost konkurencyjnych polityk przemysłowych zarówno w gospodarkach rozwiniętych, jak i wschodzących stwarza pewne możliwości szerszego rozpowszechniania dóbr środowiskowych po niższych cenach. W końcu dotacje dla producentów energii odnawialnej mogą zwiększyć inwestycje w badania i rozwój, co może przynieść innowacje obniżające koszty. Przykładowo, cena modułów słonecznych spadła średnio poniżej 1 dolara za wat w przypadku największych światowych producentów, w tym Niemiec, Japonii, Stanów Zjednoczonych i Chińskiej Republiki Ludowej. Możliwość importu tak taniej technologii odnawialnej sprawia, że przejście na czystą energię staje się bardziej przystępne dla szerszego grona krajów.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

Jednak ogromne wyzwania, jakie taka polityka stanowi dla działań na rzecz klimatu, przeważają nad korzyściami. Według Międzynarodowej Agencji Energii, udział Chin we wszystkich komponentach wykorzystywanych do produkcji paneli słonecznych - takich jak polikrzem, wlewki, płytki, ogniwa i moduły - przekracza 80%. Wynika to w dużej mierze z konkurencyjności kosztowej, gdzie ceny są o 20% niższe niż w USA i 35% niższe niż w Europie. Jednak większość świata nie ma dostępu do tanich paneli słonecznych z Chin z powodu ceł wyrównawczych i antydumpingowych nałożonych przez partnerów handlowych. Podczas gdy wysiłki mające na celu wyrównanie szans między producentami zagranicznymi i krajowymi są zrozumiałe i dozwolone na mocy zasad WTO, tworzenie barier handlowych dla towarów środowiskowych spowalnia zieloną transformację. Co więcej, inne protekcjonistyczne polityki, takie jak te, które łączą krajowe wymagania dotyczące zaopatrzenia z dostępem do rynku, mogą być jeszcze trudniejsze do uzasadnienia względami konkurencyjności.

Nakładanie ograniczeń eksportowych na surowce krytyczne, takie jak lit, pierwiastki ziem rzadkich i chrom, na które istnieje duże zapotrzebowanie w miarę jak transformacja energetyczna nabiera tempa, również nie jest pomocne. Takie ograniczenia, które obejmują wymogi licencyjne, a także cła eksportowe i zakazy, wzrosły pięciokrotnie w latach 2009-2020. Jakiekolwiek ograniczenie transgranicznych przepływów tych materiałów może znacząco zagrozić bezpieczeństwu łańcuchów dostaw produktów ekologicznych. Ponadto rozdrobnienie handlu utrudnia wiodącym globalnym firmom maksymalizację ich potencjału konkurencyjnego i innowacyjnego, zmniejszając możliwości dalszego obniżania kosztów.

A jednak stosunkowo niewiele międzynarodowych umów handlowych zawiera postanowienia dotyczące liberalizacji handlu towarami i usługami środowiskowymi. Pilny charakter kryzysu klimatycznego zobowiązuje społeczność międzynarodową do proaktywnego uzgadniania definicji takich towarów i usług oraz wdrażania praktycznych środków mających na celu obniżenie zarówno taryfowych, jak i pozataryfowych barier handlowych. Kwestie te mogą być omawiane na forach międzynarodowych -  jak G20 i APEC - lub w ramach regionalnych wysiłków na rzecz współpracy gospodarczej, jak Regionalne Kompleksowe Partnerstwo Gospodarcze lub Ramy Gospodarcze Indo-Pacyfiku.

Poprawa dostępu do towarów i usług środowiskowych może przyspieszyć globalne wysiłki na rzecz łagodzenia zmian klimatu i adaptacji do nich przy niższych kosztach. Tak więc, zamiast angażować się w protekcjonizm, rządy, które chcą wspierać krajową produkcję takich towarów, znacznie lepiej subsydiują badania i rozwój, co jest dozwolone zgodnie z zasadami WTO, ponieważ może pomóc firmom stać się bardziej wydajnymi i innowacyjnymi. Jednocześnie muszą one wspierać swobodny przepływ handlu, ponieważ zwiększenie dostępności tych towarów może być naszą najlepszą szansą na rozwiązanie kryzysu klimatycznego.

Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer

https://prosyn.org/EBJ890ipl