Wind turbines in farmland

Duurzame energie en economische vernieuwing in het Midden-Oosten

FEZ – De mondiale inzinking van de olieprijs heeft economieën in het hele Midden-Oosten en Noord-Afrika verwoest. Omdat ze ook in het verleden wel eens met stevige prijsdalingen zijn geconfronteerd, kunnen veel leiders in de regio in de verleiding komen te wachten totdat de prijzen weer gaan stijgen. Maar deze inzinking is anders, en overheden hebben behoefte aan nieuwe strategieën voor hun energie- en ontwikkelingsbeleid. Marokko's streven om een regionale kampioen te worden op het gebied van duurzame energie biedt een echte mogelijkheid voor economische ontwikkeling in andere Arabische landen.

Marokko investeert al enige tijd in grootschalige duurzame energieprojecten, maar die investeringen beginnen nu pas online te komen. Misschien de indrukwekkendste is de gigantische zonne-energiecentrale Noor-1, gelegen in de Marokkaanse woestijn in de buurt van Ouarzazate. Noor-1, op 4 februari opengegaan, maakt gebruik van zeer geavanceerde technologie om energie voor gebruik 's nachts en op bewolkte dagen op te slaan.

Noor-1, als de grootste zonne-energiecentrale ter wereld beschouwd, zal naar verwachting genoeg energie leveren voor een miljoen mensen, waarbij de extra elektriciteit uiteindelijk naar Europa en Afrika zal worden geëxporteerd, aldus de Wereldbank. Gezien het feit dat Marokko zo'n 97 procent van zijn energie importeert en geen eigen olie- of aardgasreserves bezit, heeft de regering de ontplooiing van duurzame energie als de enige manier gezien om de voortdurende economische ontwikkeling van het land te garanderen. Dit is een inzicht dat anderen in de regio zich ter harte zouden moeten nemen.

Het Noor-1-project, waarbij een gebied van ruim 4,5 vierkante kilometer is bedekt met 500.000 gekromde spiegels – waarvan er sommige wel twaalf meter hoog zijn – heeft zo'n $700 mln gekost. Maar het moet slechts een deel gaan worden van een nog veel omvangrijker zonne-energieproject dat zo'n 30 vierkante kilometer groot is. In 2018 zullen nog eens drie centrales, Noor-II, Noor-III en Noor-Midelt, klaar zijn, gebruikmakend van een combinatie van technologieën, waaronder zonnespiegels en fotovoltaïsche cellen. Het project zal in 2020 dagelijks tweeduizend megawatt genereren, waarmee het ontwikkelingsgat tussen stedelijke en landelijke gebieden verkleind zal worden.

Het project heeft uiteraard enorme investeringssommen geëist. Van de financiering van $9 mrd is zo'n $1 mrd afkomstig van een Duitse zakenbank, $400 miljoen van de Wereldbank, en $596 mln van de Europese Investeringsbank. De rest van de financiering kwam van de Marokkaanse regering als onderdeel van de nationale ontwikkelingsstrategie.

In de nabije toekomst zal Marokko ook een windenergieprogramma ontwikkelen, met een dagelijks vermogen van minstens tweeduizend megawatt, en een waterkrachtproject van tweeduizend megawatt. Deze kunnen het land 42 procent van zijn totale elektriciteitsproductie opleveren. Dit is een ongekend hoog percentage duurzame energie, zowel op regionaal als op internationaal niveau.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

De Tarfaya Wind Farm, gelegen aan de Zuid-Atlantische Marokkaanse kust, is al de grootste van Afrika. Met 131 turbines en een dagelijkse capaciteit van ruim driehonderd megawatt zal Tarfaya helpen de CO2-emissies van Marokko jaarlijks met 900.000 ton te verminderen, en de rekening van de jaarlijkse olie-import met ruim $190 mln omlaag te brengen.

Ondanks deze nadruk op duurzame energiebronnen is Marokko niet in één klap afgestapt van traditionele energiebronnen. De komende vijf jaar zullen de autoriteiten de infrastructuur opzetten die nodig is om 'liquefied natural gas' (vloeibaar aardgas of LNG) toegankelijker te maken voor de binnenlandse industrie. Dat is een enorme opgave, omdat er ook een haven met een LNG-dok en een 400 kilometer lange pijpleiding bij komen kijken. Dit opmerkelijke project zal nog eens $4,5 mrd kosten, een bedrag dat in zijn geheel voor rekening van de particuliere sector zal komen.

Omdat de vraag naar elektriciteit, vooral van de kant van de groeiende industrie van het land, jaarlijks met 7% stijgt, weet de Marokkaanse regering allang dat zij niet stil kan zitten. Vandaag de dag is 90% van de Marokkaanse bevolking op het elektriciteitsnet aangesloten, dramatisch méér dan in de jaren negentig, toen dat nog slechts 18% was. In deze periode zijn de investeringen van het land in elektrificatie jaarlijks met ruim $3 mrd gestegen.

De regering van Marokko is ervan overtuigd dat hervormingen en ontwikkeling de opkomst van het land als regionale leider en als poort naar Afrika zullen bezegelen. De toegenomen toegang tot duurzame energie zal betekenen dat alle ondernemingen genoeg elektriciteit zullen hebben om in hun behoeften te voorzien, wat cruciaal is voor het vermogen van het land om de economie te diversifiëren.

Beleggers zijn zich bewust van Marokko's buitengewone geografische ligging en politieke stabiliteit, in een regio die maar al te vaak door onzekerheid achterop is geraakt. De enorme investeringen van het land in zonne-energie en andere zaken zullen de energie-onafhankelijkheid vergroten, de kosten terugdringen en de toegang tot elektriciteit uitbreiden. Andere landen in Afrika en het Midden-Oosten moeten daar notie van nemen.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/OsaCqXhnl