ПРИНСТОН – 1949 жылы Германия Федеративтік Республикасы құрылғалы бері немістер 1930-жылдардың басындағы Веймар Республикасының күйреп, нацизмнің бас көтерген сәтін үреймен еске алады. Бірақ демократиялық елдердің көбінде шиеленіс пен авторитаризм күшейіп жатқан қазіргі кезде ол заманның ащы сабақтарын басқалар да есте ұстауы тиіс.
Біріншіден, инфляция спиралі, депрессия және банк дағдарысы тәрізді экономикалық күйзелістер қай уақытта да кез келген үкімет үшін үлкен сын-қатер болып келеді. Экономикалық әлсіздік пен дағдарыс халықтың ойында “басқа кез келген режим бұдан жақсырақ” деген сенім қалыптастырады. Бұл – тек Веймардың емес, демократияның экономикалық логикасы турасындағы көп зерттеудің қорытындысы.
Екінші басты сабақ – экономикалық ахуал қиындаған тұста пропорционалды өкілдік жүйесі жағдайды одан сайын нашарлатып жібереді. Ел саяси тұрғыдан бөлшектенгенде пропорционалды жүйе өзара қабыспайтын электоралдық көпшілікті билікке әкеледі, ол көбіне “жүйені” мүлде қабылдамайтын, және бұдан басқа ештеңені мойындамайтын әсіресолшылдар мен әсіреоңшылдардан құралады.
ПРИНСТОН – 1949 жылы Германия Федеративтік Республикасы құрылғалы бері немістер 1930-жылдардың басындағы Веймар Республикасының күйреп, нацизмнің бас көтерген сәтін үреймен еске алады. Бірақ демократиялық елдердің көбінде шиеленіс пен авторитаризм күшейіп жатқан қазіргі кезде ол заманның ащы сабақтарын басқалар да есте ұстауы тиіс.
Біріншіден, инфляция спиралі, депрессия және банк дағдарысы тәрізді экономикалық күйзелістер қай уақытта да кез келген үкімет үшін үлкен сын-қатер болып келеді. Экономикалық әлсіздік пен дағдарыс халықтың ойында “басқа кез келген режим бұдан жақсырақ” деген сенім қалыптастырады. Бұл – тек Веймардың емес, демократияның экономикалық логикасы турасындағы көп зерттеудің қорытындысы.
Екінші басты сабақ – экономикалық ахуал қиындаған тұста пропорционалды өкілдік жүйесі жағдайды одан сайын нашарлатып жібереді. Ел саяси тұрғыдан бөлшектенгенде пропорционалды жүйе өзара қабыспайтын электоралдық көпшілікті билікке әкеледі, ол көбіне “жүйені” мүлде қабылдамайтын, және бұдан басқа ештеңені мойындамайтын әсіресолшылдар мен әсіреоңшылдардан құралады.