BERLIJN – Een van de grote geopolitieke problemen van het negentiende eeuwse Europa was de zogenoemde Oosterse Kwestie. Het Ottomaanse Rijk, destijds bekend als de “zieke man van Europa,” viel snel uiteen, en het stond te bezien welke Europese macht in het gat zou springen. Toen de zelfvernietiging van de Eerste Wereldoorlog eenmaal van start ging, was het geen toeval dat die haar oorsprong vond op de Balkan, het geopolitieke speelveld van het Ottomaanse, Oostenrijks-Hongaarse en Russische rijk.
Alle drie deze grote rijken gingen na de oorlog ten onder. Tijdens de geallieerde opdeling van het Ottomaanse Rijk trokken generaal Mustafa Kemal Atatürk en het verslagen Turkse leger zich terug in Anatolië, waar zij met succes een Griekse interventie wisten te weerstaan; vervolgens werd het Verdrag van Sèvres afgewezen. In plaats daarvan kwam het Verdrag van Lausanne, dat de weg plaveide voor de oprichting van de Republiek Turkije.
Het was Atatürks ambitie om van Turkije een modern, seculier land te maken dat bij Europa en het Westen hoorde, niet bij het Midden-Oosten. Om zijn doel te bereiken regeerde hij als een autocraat, en schiep hij een hybride staat, gebaseerd op een de facto militair bewind en een meerpartijendemocratie. In de loop van de twintigste eeuw leidde dit arrangement tot periodiek terugkerende crises, zodat de Turkse democratie herhaaldelijk werd afgewisseld door tijdelijke militaire dictaturen.
BERLIJN – Een van de grote geopolitieke problemen van het negentiende eeuwse Europa was de zogenoemde Oosterse Kwestie. Het Ottomaanse Rijk, destijds bekend als de “zieke man van Europa,” viel snel uiteen, en het stond te bezien welke Europese macht in het gat zou springen. Toen de zelfvernietiging van de Eerste Wereldoorlog eenmaal van start ging, was het geen toeval dat die haar oorsprong vond op de Balkan, het geopolitieke speelveld van het Ottomaanse, Oostenrijks-Hongaarse en Russische rijk.
Alle drie deze grote rijken gingen na de oorlog ten onder. Tijdens de geallieerde opdeling van het Ottomaanse Rijk trokken generaal Mustafa Kemal Atatürk en het verslagen Turkse leger zich terug in Anatolië, waar zij met succes een Griekse interventie wisten te weerstaan; vervolgens werd het Verdrag van Sèvres afgewezen. In plaats daarvan kwam het Verdrag van Lausanne, dat de weg plaveide voor de oprichting van de Republiek Turkije.
Het was Atatürks ambitie om van Turkije een modern, seculier land te maken dat bij Europa en het Westen hoorde, niet bij het Midden-Oosten. Om zijn doel te bereiken regeerde hij als een autocraat, en schiep hij een hybride staat, gebaseerd op een de facto militair bewind en een meerpartijendemocratie. In de loop van de twintigste eeuw leidde dit arrangement tot periodiek terugkerende crises, zodat de Turkse democratie herhaaldelijk werd afgewisseld door tijdelijke militaire dictaturen.