BERLIJN – Terwijl de wereld worstelt met een ongekende samenloop van verwoestende overstromingen, bosbranden en droogtes, wordt het debat over hoe de escalerende klimaatcrisis moet worden aangepakt steeds meer verstoord door belangengroepen uit het grootkapitaal die met valse remedies komen en misleidende verhalen promoten.
De fossiele-brandstofindustrie is hier een goed voorbeeld van. In een wanhopige poging om de aandacht af te leiden van hun historische verantwoordelijkheid voor de klimaatverandering, hebben olie- en gasbedrijven verschillende speculatieve technologische oplossingen aangeprezen. Maar de grimmige realiteit is dat deze bedrijven zich bezighouden met een vertragingstactiek die hen in staat moet stellen om te blijven vervuilen.
Gezien de urgentie van de dreiging die uitgaat van de klimaatverandering, moeten we ons scharen achter de enige echte oplossing: een snelle, rechtvaardige en volledige uitfasering van alle fossiele brandstoffen. Kolen, olie en gas zijn de belangrijkste aanjagers van de klimaatafbraak, en verantwoordelijk voor ruim vijfenzeventig procent van alle broeikasgasemissies en bijna negentig procent van alle kooldioxide-emissies ter wereld.
Maar de schade die fossiele brandstoffen aanrichten beperkt zich niet tot de klimaatverandering. Fossiele brandstoffen en petrochemische stoffen zoals plastic, kunstmest en pesticiden vergiftigen onze lucht, ons water en ons voedsel, en bestendigen de klimaatonrechtvaardigheid. Lucht- en watervervuiling door fossiele brandstoffen leidt wereldwijd tot talloze sterfgevallen en ziekten, en de plasticvervuilingscrisis is het zichtbare bewijs van de schadelijke invloed van de industrie.
Daarom is het terugdringen van de emissies niet genoeg. Om de veelzijdige milieucrises waarmee we geconfronteerd worden te verzachten, moeten we de onderliggende oorzaak aanpakken: fossiele brandstoffen. Een volledige uitfasering van olie, gas en kolen is onze grootste kans om de catastrofale gevolgen van de opwarming van de aarde te minimaliseren, de gemiddelde temperatuurstijging te beperken tot niet meer dan 1,5° Celsius boven het pre-industriële niveau en onze planeet veilig te stellen voor toekomstige generaties.
Dat is de reden dat een groeiende coalitie van regeringen, maatschappelijke organisaties, inheemse gemeenschappen en bezorgde burgers over de hele wereld zich achter het Fossil Fuel Non-Proliferation Treaty heeft geschaard. Dit voorgestelde verdrag vertegenwoordigt een werkbare oplossing voor de klimaatcrisis en zou ons op weg helpen naar een duurzame toekomst door olie- en gasbedrijven geen ruimte te geven om door te gaan met hun roekeloze activiteiten.
De fossiele-brandstofindustrie zal zich niet zonder slag of stoot gewonnen geven. Dit is duidelijk te zien in haar nieuwste groenwas- en vertragingstactiek: de suggestie dat we de uitstoot kunnen verminderen door technologieën zoals het afvangen en opslaan van kooldioxide (CCS) en het afvangen en gebruiken van kooldioxide. Maar CCS vangt momenteel minder dan 0,1 procent van de wereldwijde uitstoot op, heeft een decennialange geschiedenis van te veel beloven en te weinig leveren, en is inefficiënt, duur en doet niets om de transitie naar een fossielvrije toekomst te versnellen. Bovendien brengen koolstofverwijderingstechnologieën die afhankelijk zijn van CCS, zoals bio-energie met CCS (BECCS) en directe opvang uit de lucht, aanzienlijke risico’s met zich mee, leiden ze tot grote onzekerheden en kunnen ze effectievere maatregelen op de korte termijn in de weg staan.
Maar degenen die profiteren van business as usual hebben andere krachtige wapens in hun arsenaal. Een nieuwe afleidingsmanoeuvre die steeds meer terrein wint – vooral in de Verenigde Staten en onder andere grote vervuilers – is solar geoengineering, ook wel bekend als zonnestralingsmodificatie (SRM). Voorstanders van deze zeer speculatieve en riskante technofix geloven dat ze door reflecterende deeltjes in de stratosfeer te sproeien of door wolken te manipuleren om de zon te ‘dimmen,’ enkele van de ergste effecten van de opwarming van de aarde kunnen maskeren, in elk geval tijdelijk.
Deze aanpak is echter de ultieme schijnoplossing – een grote pleister met mogelijk rampzalige gevolgen, waaronder de mogelijkheid dat de wereldwijde neerslagpatronen veranderen. En er is nog een ander groot probleem: terwijl koolstof duizenden jaren in de atmosfeer blijft hangen, zouden de zon-dempende deeltjes in de stratosfeer binnen een jaar of minder verdwijnen, waardoor ze constant vernieuwd moeten worden. Stoppen met solar geoengineering zou een catastrofale ‘eindschok’ kunnen veroorzaken, waardoor de temperatuur wereldwijd zó snel zou stijgen dat mensen en ecosystemen zich niet zouden kunnen aanpassen. Met andere woorden: deze methode zou voor onbepaalde tijd onderhoud en wereldwijd beheer vereisen.
Ondanks deze gebreken en risico’s leidt SRM beleidsmakers nu al af van de dringende taak om fossiele brandstoffen uit te bannen. Nu de VS en de Europese Unie onderzoek doen naar en multilateraal beheer van solar geoengineering bespreken, is een theoretische strategie voor klimaatinterventie, die grotendeels als sciencefiction kan worden aangemerkt, naar voren gekomen als een reëel alternatief voor klimaatactie en klimaatrechtvaardigheid.
De juiste benadering van deze risicovolle technologie is om de ontwikkeling en toepassing ervan te voorkomen, zoals ruim vierhonderd vooraanstaande wetenschappers uit vijftig landen hebben voorgesteld toen ze opriepen tot een internationale niet-gebruiksovereenkomst voor solar geoengineering in 2022. Beleidsmakers moeten deze waarschuwingen ter harte nemen, SRM afwijzen en geen kostbare tijd verspillen aan het overwegen van schijnoplossingen.
Regeringen spelen een cruciale rol in de strijd voor een veiliger klimaat en een duurzame toekomst op deze planeet. De komende weken en maanden krijgen politieke leiders de kans om echt leiderschap op klimaatgebied te tonen tijdens belangrijke evenementen zoals de Climate Ambition Summit van de Verenigde Naties in New York op 20 september en de UN Climate Change Conference (COP28) in Dubai later dit jaar. Ze moeten deze kansen aangrijpen om zinvolle stappen te zetten in de richting van klimaatrechtvaardigheid.
Om te beginnen moeten de wereldleiders het voorbeeld volgen van landen als Vanuatu and Tuvalu – en van talloze steden, gezondheidsinstellingen, wetenschappers en maatschappelijke organisaties over de hele wereld – en zich inzetten voor een robuust en duidelijk non-proliferatieverdrag voor fossiele brandstoffen. Door ervoor te zorgen dat er geen mazen in de wet overblijven waar de industrie misbruik van kan maken, kunnen beleidsmakers voorkomen dat olie-, gas- en steenkoolproducenten de onvermijdelijke neergang van de op fossiele brandstoffen gebaseerde economie uitstellen.
Bovendien moeten regeringen stoppen met het steunen van de fossiele brandstofeconomie door middel van subsidies voor CCS en koolstofverwijderingstechnologieën, die slechts dienen als dekmantel voor verdere uitbreiding van de industrie en ons mogelijk veroordelen tot een giftige toekomst. Tegelijkertijd moeten politieke leiders gehoor geven aan de roep om een internationaal verdrag dat de ontwikkeling en toepassing van solar geoengineering voorkomt, en moeten ze afzien van het normaliseren van deze ongeteste en gevaarlijke technologie als een levensvatbare optie voor klimaatbeleid.
Het belangrijkste is dat we kunnen en moeten beginnen aan een snelle en rechtvaardige transitie naar een fossielvrije toekomst. Onze leiders zijn het aan alle burgers en toekomstige generaties verplicht om de huidige klimaatnood met echte oplossingen aan te pakken. Gevaarlijke afleidingen die zinvolle actie in de weg staan, moeten worden verworpen. De wereld staat in brand en er is geen tijd te verliezen aan illusoire remedies.
Vertaling: Menno Grootveld
BERLIJN – Terwijl de wereld worstelt met een ongekende samenloop van verwoestende overstromingen, bosbranden en droogtes, wordt het debat over hoe de escalerende klimaatcrisis moet worden aangepakt steeds meer verstoord door belangengroepen uit het grootkapitaal die met valse remedies komen en misleidende verhalen promoten.
De fossiele-brandstofindustrie is hier een goed voorbeeld van. In een wanhopige poging om de aandacht af te leiden van hun historische verantwoordelijkheid voor de klimaatverandering, hebben olie- en gasbedrijven verschillende speculatieve technologische oplossingen aangeprezen. Maar de grimmige realiteit is dat deze bedrijven zich bezighouden met een vertragingstactiek die hen in staat moet stellen om te blijven vervuilen.
Gezien de urgentie van de dreiging die uitgaat van de klimaatverandering, moeten we ons scharen achter de enige echte oplossing: een snelle, rechtvaardige en volledige uitfasering van alle fossiele brandstoffen. Kolen, olie en gas zijn de belangrijkste aanjagers van de klimaatafbraak, en verantwoordelijk voor ruim vijfenzeventig procent van alle broeikasgasemissies en bijna negentig procent van alle kooldioxide-emissies ter wereld.
Maar de schade die fossiele brandstoffen aanrichten beperkt zich niet tot de klimaatverandering. Fossiele brandstoffen en petrochemische stoffen zoals plastic, kunstmest en pesticiden vergiftigen onze lucht, ons water en ons voedsel, en bestendigen de klimaatonrechtvaardigheid. Lucht- en watervervuiling door fossiele brandstoffen leidt wereldwijd tot talloze sterfgevallen en ziekten, en de plasticvervuilingscrisis is het zichtbare bewijs van de schadelijke invloed van de industrie.
Daarom is het terugdringen van de emissies niet genoeg. Om de veelzijdige milieucrises waarmee we geconfronteerd worden te verzachten, moeten we de onderliggende oorzaak aanpakken: fossiele brandstoffen. Een volledige uitfasering van olie, gas en kolen is onze grootste kans om de catastrofale gevolgen van de opwarming van de aarde te minimaliseren, de gemiddelde temperatuurstijging te beperken tot niet meer dan 1,5° Celsius boven het pre-industriële niveau en onze planeet veilig te stellen voor toekomstige generaties.
Dat is de reden dat een groeiende coalitie van regeringen, maatschappelijke organisaties, inheemse gemeenschappen en bezorgde burgers over de hele wereld zich achter het Fossil Fuel Non-Proliferation Treaty heeft geschaard. Dit voorgestelde verdrag vertegenwoordigt een werkbare oplossing voor de klimaatcrisis en zou ons op weg helpen naar een duurzame toekomst door olie- en gasbedrijven geen ruimte te geven om door te gaan met hun roekeloze activiteiten.
SPRING SALE: Save 40% on all new Digital or Digital Plus subscriptions
Subscribe now to gain greater access to Project Syndicate – including every commentary and our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – starting at just $49.99.
Subscribe Now
De fossiele-brandstofindustrie zal zich niet zonder slag of stoot gewonnen geven. Dit is duidelijk te zien in haar nieuwste groenwas- en vertragingstactiek: de suggestie dat we de uitstoot kunnen verminderen door technologieën zoals het afvangen en opslaan van kooldioxide (CCS) en het afvangen en gebruiken van kooldioxide. Maar CCS vangt momenteel minder dan 0,1 procent van de wereldwijde uitstoot op, heeft een decennialange geschiedenis van te veel beloven en te weinig leveren, en is inefficiënt, duur en doet niets om de transitie naar een fossielvrije toekomst te versnellen. Bovendien brengen koolstofverwijderingstechnologieën die afhankelijk zijn van CCS, zoals bio-energie met CCS (BECCS) en directe opvang uit de lucht, aanzienlijke risico’s met zich mee, leiden ze tot grote onzekerheden en kunnen ze effectievere maatregelen op de korte termijn in de weg staan.
Maar degenen die profiteren van business as usual hebben andere krachtige wapens in hun arsenaal. Een nieuwe afleidingsmanoeuvre die steeds meer terrein wint – vooral in de Verenigde Staten en onder andere grote vervuilers – is solar geoengineering, ook wel bekend als zonnestralingsmodificatie (SRM). Voorstanders van deze zeer speculatieve en riskante technofix geloven dat ze door reflecterende deeltjes in de stratosfeer te sproeien of door wolken te manipuleren om de zon te ‘dimmen,’ enkele van de ergste effecten van de opwarming van de aarde kunnen maskeren, in elk geval tijdelijk.
Deze aanpak is echter de ultieme schijnoplossing – een grote pleister met mogelijk rampzalige gevolgen, waaronder de mogelijkheid dat de wereldwijde neerslagpatronen veranderen. En er is nog een ander groot probleem: terwijl koolstof duizenden jaren in de atmosfeer blijft hangen, zouden de zon-dempende deeltjes in de stratosfeer binnen een jaar of minder verdwijnen, waardoor ze constant vernieuwd moeten worden. Stoppen met solar geoengineering zou een catastrofale ‘eindschok’ kunnen veroorzaken, waardoor de temperatuur wereldwijd zó snel zou stijgen dat mensen en ecosystemen zich niet zouden kunnen aanpassen. Met andere woorden: deze methode zou voor onbepaalde tijd onderhoud en wereldwijd beheer vereisen.
Ondanks deze gebreken en risico’s leidt SRM beleidsmakers nu al af van de dringende taak om fossiele brandstoffen uit te bannen. Nu de VS en de Europese Unie onderzoek doen naar en multilateraal beheer van solar geoengineering bespreken, is een theoretische strategie voor klimaatinterventie, die grotendeels als sciencefiction kan worden aangemerkt, naar voren gekomen als een reëel alternatief voor klimaatactie en klimaatrechtvaardigheid.
De juiste benadering van deze risicovolle technologie is om de ontwikkeling en toepassing ervan te voorkomen, zoals ruim vierhonderd vooraanstaande wetenschappers uit vijftig landen hebben voorgesteld toen ze opriepen tot een internationale niet-gebruiksovereenkomst voor solar geoengineering in 2022. Beleidsmakers moeten deze waarschuwingen ter harte nemen, SRM afwijzen en geen kostbare tijd verspillen aan het overwegen van schijnoplossingen.
Regeringen spelen een cruciale rol in de strijd voor een veiliger klimaat en een duurzame toekomst op deze planeet. De komende weken en maanden krijgen politieke leiders de kans om echt leiderschap op klimaatgebied te tonen tijdens belangrijke evenementen zoals de Climate Ambition Summit van de Verenigde Naties in New York op 20 september en de UN Climate Change Conference (COP28) in Dubai later dit jaar. Ze moeten deze kansen aangrijpen om zinvolle stappen te zetten in de richting van klimaatrechtvaardigheid.
Om te beginnen moeten de wereldleiders het voorbeeld volgen van landen als Vanuatu and Tuvalu – en van talloze steden, gezondheidsinstellingen, wetenschappers en maatschappelijke organisaties over de hele wereld – en zich inzetten voor een robuust en duidelijk non-proliferatieverdrag voor fossiele brandstoffen. Door ervoor te zorgen dat er geen mazen in de wet overblijven waar de industrie misbruik van kan maken, kunnen beleidsmakers voorkomen dat olie-, gas- en steenkoolproducenten de onvermijdelijke neergang van de op fossiele brandstoffen gebaseerde economie uitstellen.
Bovendien moeten regeringen stoppen met het steunen van de fossiele brandstofeconomie door middel van subsidies voor CCS en koolstofverwijderingstechnologieën, die slechts dienen als dekmantel voor verdere uitbreiding van de industrie en ons mogelijk veroordelen tot een giftige toekomst. Tegelijkertijd moeten politieke leiders gehoor geven aan de roep om een internationaal verdrag dat de ontwikkeling en toepassing van solar geoengineering voorkomt, en moeten ze afzien van het normaliseren van deze ongeteste en gevaarlijke technologie als een levensvatbare optie voor klimaatbeleid.
Het belangrijkste is dat we kunnen en moeten beginnen aan een snelle en rechtvaardige transitie naar een fossielvrije toekomst. Onze leiders zijn het aan alle burgers en toekomstige generaties verplicht om de huidige klimaatnood met echte oplossingen aan te pakken. Gevaarlijke afleidingen die zinvolle actie in de weg staan, moeten worden verworpen. De wereld staat in brand en er is geen tijd te verliezen aan illusoire remedies.
Vertaling: Menno Grootveld