LJUBLJANA – Lea Ypi’s Free: Coming of Age at the End of Historyis in haar thuisland Albanië vijandig ontvangen en het is niet moeilijk te begrijpen waarom. Haar zelfomschrijving als ‘marxistische Albanese hoogleraar politieke theorie aan de London School of Economics’ zegt genoeg.
Toen ik Ypi’s boek las, werd ik getroffen door de parallel tussen haar leven en dat van Viktor Kravtsjenko, de Sovjetambtenaar die overliep tijdens zijn bezoek aan New York in 1944. Zijn beroemde bestseller, I Chose Freedom, werd het eerste substantiële ooggetuigenverslag van de verschrikkingen van het stalinisme, te beginnen met de gedetailleerde beschrijving van de Holodomor (hongersnood) in Oekraïne begin jaren dertig. Kravtsjenko was in die tijd nog steeds een ware gelovige, had deelgenomen aan de uitvoering van de collectivisatie en wist derhalve waarover hij sprak.
Kravtsjenko’s publiekelijk bekende verhaal eindigde in 1949, toen hij triomfantelijk een grote aanklacht wegens smaad won tegen een Franse communistische krant. Tijdens het proces in Parijs lieten de Sovjets zijn ex-vrouw komen om te getuigen over zijn corruptie, alcoholisme en huiselijk geweld. De rechtbank was niet overtuigd, maar mensen hebben de neiging om te vergeten wat er daarna gebeurde. Meteen na het proces, toen hij over de hele wereld werd bejubeld als een held uit de Koude Oorlog, maakte Kravtsjenko zich grote zorgen over de anticommunistische heksenjachten die zich in de Verenigde Staten ontvouwden. Het stalinisme bestrijden met het McCarthyisme, waarschuwde hij, was zich verlagen tot het niveau van de stalinisten.
LJUBLJANA – Lea Ypi’s Free: Coming of Age at the End of Historyis in haar thuisland Albanië vijandig ontvangen en het is niet moeilijk te begrijpen waarom. Haar zelfomschrijving als ‘marxistische Albanese hoogleraar politieke theorie aan de London School of Economics’ zegt genoeg.
Toen ik Ypi’s boek las, werd ik getroffen door de parallel tussen haar leven en dat van Viktor Kravtsjenko, de Sovjetambtenaar die overliep tijdens zijn bezoek aan New York in 1944. Zijn beroemde bestseller, I Chose Freedom, werd het eerste substantiële ooggetuigenverslag van de verschrikkingen van het stalinisme, te beginnen met de gedetailleerde beschrijving van de Holodomor (hongersnood) in Oekraïne begin jaren dertig. Kravtsjenko was in die tijd nog steeds een ware gelovige, had deelgenomen aan de uitvoering van de collectivisatie en wist derhalve waarover hij sprak.
Kravtsjenko’s publiekelijk bekende verhaal eindigde in 1949, toen hij triomfantelijk een grote aanklacht wegens smaad won tegen een Franse communistische krant. Tijdens het proces in Parijs lieten de Sovjets zijn ex-vrouw komen om te getuigen over zijn corruptie, alcoholisme en huiselijk geweld. De rechtbank was niet overtuigd, maar mensen hebben de neiging om te vergeten wat er daarna gebeurde. Meteen na het proces, toen hij over de hele wereld werd bejubeld als een held uit de Koude Oorlog, maakte Kravtsjenko zich grote zorgen over de anticommunistische heksenjachten die zich in de Verenigde Staten ontvouwden. Het stalinisme bestrijden met het McCarthyisme, waarschuwde hij, was zich verlagen tot het niveau van de stalinisten.