krastev12 Getty Images

De Centraal-Europese fan-republieken

SOFIA – In de dystopische roman Metropole van Ferenc Karinthy uit 1970 arriveert een getalenteerde Hongaarse linguïst op het vliegveld in Boedapest maar gaat dan door de verkeerde gate, komt in het verkeerde vliegtuig terecht, en landt in een stad waar niemand hem verstaat ondanks het feit dat hij een indrukwekkend scala aan talen spreekt. Vandaag de dag zou deze ongelukkige protagonist wellicht echo's van zijn verhaal herkennen in Centraal-Europa, dat tot een van de politiek meest verwarrende onderdelen van het continent is verworden.

Alhoewel talloze opiniepeilingen aangeven dat een overweldigende meerderheid van de Polen, Hongaren, Tsjechen, en Slowaken democratie en de rechtsstaat onderschrijven is de regio niet teruggekeerd van de antiliberale richting die eerder dit decennium werd ingeslagen. In 2015 kon Adam Michnik, Pools anticommunistisch dissident en hoofdredacteur van de liberale krant Gazeta Wyborcza, nog van de overwinning in de parlementsverkiezingen door de Wet en Rechtvaardigheid Partij (PiS) zeggen dat 'een mooie vrouw soms haar verstand verliest en naar bed gaat met een klootzak.' Maar het nieuwe succes van de PiS in de verkiezingen van oktober 2019 suggereert dat de vrouw misschien wel heeft besloten om met hem te trouwen.

Waarom steunen kiezers die routineus hun engagement aan democratie uitdragen ook politieke leiders die deze ondergraven? En waarom brengen de pogingen van de liberalen om zichzelf te positioneren als hoeders van de democratie ze geen electoraal succes? Dit zijn precies de vragen die Milan Svolik, hoogleraar Politicologie aan Yale, stelde in het Journal of Democracy van juli 2019.

https://prosyn.org/lSPUhDxnl