Waarom zouden we bedrijven straffen voor de misdaden van hun werknemers?

LONDEN – Op grond van de Engelse common law, die van kracht was van de elfde eeuw tot 1846, werd een levenloos voorwerp of een dier dat iemands dood had veroorzaakt verbeurd verklaard, waardoor het een zogenoemde deodand werd. Toen William Swan in 1397 in Wigston in een put viel en verdronk, gaf de lijkschouwer opdracht tot de vernietiging van de put. Op dezelfde wijze werden bezittingen die de dood van een persoon veroorzaakten aan God of zijn vertegenwoordiger op Aarde, de monarch gegeven.

Zulke deodands werden in het koloniale Amerika aan de relevante autoriteiten aangeboden. Toen George Bollington in 1664 in Virginia van een paard viel en stierf, werd het paard verbeurd verklaard aan de gouverneur. En zoals William Bradford in Of Plymouth Plantation schrijft,  werden – toen de kolonist Thomas Granger in 1642 wegens bestialiteit werd geëxecuteerd – de boerderijdieren die hij had misbruikt samen met hem geofferd.

Vanuit het oogpunt van vandaag de dag lijkt het straffen van levenloze voorwerpen en dieren voor criminele handelingen waarvoor zij de handelingsbekwaamheid ontberen absurd. Maar wat te denken van de recente schikking van zakenbank Goldman Sachs met het Amerikaanse ministerie van Justitie, op grond waarvan de bank een boete van 2,8 miljard dollar zal betalen voor haar werkzaamheden – inclusief hulp bij de verduistering van miljarden dollars – met betrekking tot het corrupte Maleisische overheidsfonds 1Malaysia Development Bhd (1MDB)? Als je strafbaarheid ziet als een zaak waarbij individuele mensen zijn betrokken, lijkt het vreemd dat een levenloze gerechtelijke constructie – een bedrijf – schuldig kan worden bevonden aan het begaan van een misdaad.