rojasurrego2_YE AUNG THUAFP via Getty Images_birds Ye Aung Thu/AFP via Getty Images

Waarom we wetlands nodig hebben

GLAND, ZWITSERLAND – Hij wordt de Extinction Wing genoemd. Gevestigd in een donkere uithoek van het Museum voor Natuurlijke Geschiedenis in Parijs huisvest het een spookachtige verzameling soorten die allang zijn verdwenen uit de natuurlijke wereld. Wat zal de omvang zijn van het museum dat toekomstige generaties nodig hebben nu de biodiversiteit sneller afneemt dan op welk moment ook in de menselijke geschiedenis?

We worden nu geconfronteerd met het zesde massa-uitsterven, waarbij naar schatting één miljoen soorten dreigen te verdwijnen. Doet dat ertoe? We hebben de ondergang van de dodo overleefd en, hoe tragisch ook, zal het dreigende uitsterven van de noordelijke neushoorn ons leven werkelijk beïnvloeden?

Feitelijk zal dat inderdaad het geval zijn. Alle levende wezens op onze planeet zijn van gezonde en diverse ecosystemen afhankelijk voor lucht, water en gezond voedsel. Diezelfde ecosystemen reguleren het klimaat en bieden de grondstoffen en hulpbronnen waar onze economieën – en levens – van afhangen. De jaarlijkse mondiale waarde van de natuurlijke diensten bedraagt naar schatting $125 bln.

Maar biodiversiteitsverlies en de ineenstorting van ecosystemen behoren tot de grootste risicoʼs voor de economische voorspoed en de mondiale ontwikkeling, aldus het World Economic Forum. Voor velen is het een zaak van leven of dood. Voor ons allemaal is het een existentiële dreiging die net zo verreikend, complex en urgent is als de klimaatverandering.

ʼs Werelds onvermogen om vrijwel al onze biodiversiteitsdoelstellingen te verwezenlijken onderstreept hoe we de dreiging hebben onderschat. De mensheid verbaast zich over de natuurlijke wereld maar slaagt er niet in die op waarde te schatten. We vervuilen ecosystemen, we exploiteren hulpbronnen met overgave en maken ze onherbergzaam. Te vaak fixeren we ons op het dreigende uitsterven van iconische soorten – de ijsberen en koalaʼs wier lijden de krantenkoppen vult – terwijl we alle organismen veronachtzamen die we misschien nooit zien, maar die essentieel zijn voor de instandhouding van de habitats die al het leven ondersteunen en beschermen, inclusief dat van onszelf.

De meest bedreigde ecosystemen zijn wetlands, inclusief rivieren, meren, plassen en poelen, moerassen en veengebieden, en zoutwaterestuaria, mangrovebossen, koraalriffen, zeegrasvelden en lagunes. We zijn de afgelopen driehonderd jaar 87% van onze wetlands kwijtgeraakt, en 35% sinds 1970. Vandaag de dag verdwijnen ze sneller dan enig ander ecosysteem – drie maal sneller zelfs dan de bossen. En als ze verdwijnen, geldt dat ook voor het leven dat erin voorkomt. Ruim 25% van de planten en dieren in wetlands – ongeveer 40% van alle soorten ter wereld – dreigt uit te sterven, en de aantallen van de overblijvende soorten dalen snel.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

De implicaties van deze trend zijn ontnuchterend, gezien het feit dat wetlands ons meest waardevolle ecosysteem zijn. In economische zin voorzien ze jaarlijks in naar schatting $47 bln aan diensten en in het levensonderhoud van ongeveer één miljard mensen.

In meer fundamentele zin zorgen wetlands voor schoon water en voor de opslag daarvan. In een tijd dat één op de drie mensen in de wereld geen toegang heeft tot veilig drinkwater en water-gerelateerde conflicten in opkomst zijn, betekent het beschermen van deze ecosystemen het redden van levens. Het spaart ook geld uit: het beschermen van een natuurlijke waterscheiding die New York City van schoon drinkwater voorziet heeft bijvoorbeeld de noodzaak weggenomen voor een $10 mrd kostende fabriek voor de waterzuivering die $100 mln per jaar zou hebben gekost om te laten draaien.

Wetlands zijn ook een belangrijke bron van voedingsstoffen, waaronder vis en rijst – het basisvoedsel waarvan 3,5 miljard mensen afhankelijk zijn. ʼs Werelds meest omvangrijke herstel van mangrovebossen in Senegal toont aan hoe het beschermen en herstellen van wetlands een waardevolle strategie kan zijn ter bestrijding van honger en armoede. Het herstel heeft geleid tot een grotere biodiversiteit; grotere rijstoogsten; en grotere aantallen vissen, oesters en garnalen. Samen met de verbeterde voedselveiligheid blijven de extra vangsten voor waardevol inkomen voor de dorpelingen zorgen.

Wetlands behoren ook tot de meest effectieve “carbon sinks” (opslagplaatsen voor koolstof) van de planeet, en spelen dus een centrale rol in de regulering van het klimaat. Dat is de reden dat sommige landen – waaronder Schotland en Denemarken – zijn begonnen aan grootschalige restauratie van hun veengebieden, met positieve gevolgen voor de natuur.

Maar ondanks al het duidelijke bewijsmateriaal zijn wetlands grotendeels een ondergeschoven kindje in de nationale en mondiale besluitvorming. Om deze anomalie recht te zetten zullen de partijen bij de Convention on Biological Diversity van de Verenigde Naties dit jaar een ambitieuze mondiale routekaart adopteren om massale uitsterving van soorten te voorkomen, en tegelijkertijd een toekomst te definiëren waarin mensen werkelijk in harmonie met de natuur kunnen leven.

De voorgestelde doelen – inclusief een netto nulverlies en de integriteit van ecosystemen tegen 2030, alsmede een stijging op dit gebied tegen 2050 – zijn essentieel. Dit is een cruciale mogelijkheid om specifieke, meetbare doeleinden voor de bescherming van wetlands vast te leggen, en die kans mag niet verloren gaan.

Er bestaan al toezeggingen om de biodiversiteit van wetlands te beschermen en beter te beheren, zoals de Ramsar Convention on Wetlands. Maar het mainstreamen van de vooraanstaande rol van wetlands in mondiale en nationale oplossingen op het gebied van de biodiversiteit zou de stimulans kunnen bieden voor de transformatieve actie die nodig is. Het zou ook helpen meervoudige internationale doelstellingen op het gebied van de klimaatverandering en de duurzame ontwikkeling te verwezenlijken.

Toekomstige generaties moeten niet in enorme musea hoeven ronddwalen om zich verloren werelden in te kunnen beelden of te treuren over gemiste kansen. Zij zouden geen moeite moeten hebben om toegang te verkrijgen tot de vitale natuurlijke diensten die onze planeet verondersteld wordt te moeten kunnen bieden. Maar als we geen urgente actie ondernemen om de volgende massa-uitsterving aan banden te leggen, zal dit de toekomst zijn die op hen wacht.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/WAni8kmnl