fischer160_NG HAN GUANAFPGetty Images_china us trade Ng Han Guan/AFP/Getty Images

Eén wereld, twee systemen

BERLIJN – Nu de dertigste verjaardag van de val van de Berlijnse Muur aanstaande is, is de kwestie van de vrijheid in Moskou en Hong Kong opnieuw op de voorgrond getreden, zij het onder heel andere historische en politieke omstandigheden dan destijds. We worden eraan herinnerd dat de moderne tijd gebaseerd was op vrijheid en op de erkenning dat alle mensen gelijk zijn. Toen deze radicale Verlichtingsgedachte post vatte, was dit een breuk met alle eerdere geschiedenis. Maar de tijden zijn veranderd. In de 21e eeuw worden we geconfronteerd met een fundamentele vraag: Kan een gemoderniseerde vorm van het autoritarisme een alternatief vormen voor de liberale democratie en de rechtsstaat?

In 1989 zou het overduidelijke antwoord op deze vraag “nee” zijn geweest, niet alleen in het Westen maar in de hele wereld. Sindsdien zijn we echter getuige geweest van een wederopleving van het nationalisme in Europa, van het mislukken van de Arabische Lente, van de verkiezing van de Amerikaanse president Donald Trump, van de terugval van Rusland in het revanchisme, en van de opkomst van een mondiaal China. Het is nu lang niet zo zeker meer dat de liberale democratie als winnaar uit de bus zal komen.

De opkomst van China als tweede militaire, economische en technologische supermacht duidt erop dat er nu een alternatief ontwikkelingsmodel is. In het moderne China worden de rechtsstaat en de democratie beschouwd als een bedreiging voor de alleenheerschappij van de partij. Daarom leggen de aanhoudende betogingen voor vrijheid en democratische aansprakelijkheid in Hong Kong niet alleen een kloof bloot tussen twee normatieve kaders, maar ook tussen twee systemen van politieke macht.

https://prosyn.org/5esOvatnl