De transatlantische tragedie

BERLIJN – Door toedoen van het steeds heviger wordende Chinees-Amerikaanse drama en de aanhoudende COVID-19-crisis ondergaat de wereld onmiskenbaar een fundamentele, historische transformatie. Schijnbaar onveranderlijke structuren, die in de loop van vele decennia zijn opgebouwd, vertonen plotseling een hoge mate van kneedbaarheid, of verdwijnen gewoon.

In de klassieke oudheid zouden de ongekende ontwikkelingen van vandaag de dag door de mensen zijn geïnterpreteerd als voortekenen van de komende apocalyps. Naast de pandemie en de geopolitieke spanningen heeft de wereld ook te maken met een klimaatcrisis, de balkanisering van de wereldeconomie en de verreikende technologische ontwrichtingen als gevolg van de digitalisering en de kunstmatige intelligentie.

Verdwenen is de tijd waarin het Westen – onder leiding van de Verenigde Staten, en met de steun van zijn Europese en overige bondgenoten – ongekende politieke, militaire, economische en technologische macht genoot. Dertig jaar na het einde van de Koude Oorlog – toen Duitsland werd herenigd en de VS kwamen bovendrijven als de enige supermacht in de wereld – is de zaak van het westerse leiderschap niet langer geloofwaardig, en is Oost-Azië, met een steeds autoritairder en nationalistischer China aan het roer, in rap tempo bezig om dat leiderschap over te nemen.