We moeten de kindermoordenaars verslaan

GENÈVE – Als je de meeste mensen vraagt wat de twee grootste doodsoorzaken onder kinderen zijn, zullen ze zeer waarschijnlijk malaria en hiv noemen. Maar in feite zijn het longontsteking en diarree – de “vergeten moordenaars” – die verantwoordelijk zijn voor het hoogste dodental en ieder jaar ruim twee miljoen van de meest kwetsbare levens eisen.

Gezamenlijk nemen deze twee ziekten 29% van alle sterfgevallen van kinderen onder de vijf jaar voor hun rekening. Dat is meer dan twee maal het totaal voor hiv en malaria samen, en bijna net zo veel als dat van alle andere infectieziekten, verwondingen en andere post-natale aandoeningen bij elkaar.

Maar hoe schokkend deze statistieken ook mogen zijn, wat misschien nog verrassender is, is hoe goed longontsteking en diarree te voorkomen zijn – zo goed zelfs dat het redelijk voorstelbaar is om maatregelen door te voeren die het aantal sterfgevallen tegen 2025 tot nul zouden kunnen terugbrengen. Dat is precies wat we nu willen doen.

Een ambitieus nieuw plan, het Integrated Global Action Plan for the Prevention and Control of Pneumonia and Diarrhea (Geïntegreerde Mondiale Actieplan voor de Preventie en Controle van Longontsteking en Diarree), dat deze maand door de Wereldgezondheidsorganisatie en UNICEF werd gelanceerd, beoogt de bestaande interventies te intensiveren en de mondiale inspanningen onder één noemer te brengen, met als doel het aantal doden als gevolg van longontsteking terug te brengen naar minder dan drie op de duizend kinderen, en het aantal doden als gevolg van diarree tot minder dan één op de duizend kinderen. Dit zou feitelijk een einde maken aan ruim twee miljoen sterfgevallen onder kinderen per jaar.

Voor iedere andere infectieziekte en voor iedere andere mondiale dreiging voor de volksgezondheid zou het bereiken van een dergelijke vermindering van het aantal sterfgevallen buitengewoon miraculeus zijn. Maar als het gaat om longontsteking en diarree hebben we alle redenen om te geloven dat we kunnen slagen, omdat we al weten wat werkt en wat niet.

Kinderen die de eerste zes maanden van hun leven niet uitsluitend borstvoeding krijgen, hebben bijvoorbeeld een tien maal zo hoge kans om dood te gaan aan diarree, en een vijftien maal zo hoge kans om te overlijden aan longontsteking. Op dezelfde manier kunnen eenvoudige sanitaire voorzieningen, zoals het beter wassen van de handen, en de toegang tot schoon drinkwater eveneens leiden tot een aanzienlijke afname van de risico's. Een groot deel hiervan kan worden bereikt via eenvoudige onderwijsprogramma's.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

Inentingsprogramma's zijn ook zeer effectief. Het vaccineren van kinderen tegen het rotavirus kan hen bijvoorbeeld beschermen tegen een ziekteverwekker die verantwoordelijk is voor alle sterfgevallen als gevolg van diarree bij kinderen van onder de vijf, zodat er ieder jaar 450.000 levens kunnen worden gered. Evenzo bestaan er vaccins ter bescherming tegen een infectie met pneumokokken, die jaarlijks een half miljoen doden als gevolg van longontsteking voor hun rekening nemen.

In combinatie met elkaar dringen deze interventies zowel longontsteking als diarree in aanzienlijke mate terug; het probleem is dat zij te vaak niet de kinderen bereiken die het grootste risico lopen, zoals de kinderen die in extreme armoede leven, of in moeilijk te bereiken gemeenschappen in de armste landen van de wereld. Dat is de reden dat we nu het Integrated Global Action Plan nodig hebben.

De twee ziekten delen zoveel gemeenschappelijke oorzaken en risicofactoren, preventie- en interventiestrategieën, en platforms voor de zorg in klinieken, gemeenschappen en scholen, dat het zinvol is om ze onder één noemer te brengen. Maar als die moeilijk te bereiken kinderen daarvan willen profiteren, moeten onze inspanningen aanzienlijk worden opgeschaald.

Tot voor kort zou dit eenvoudigweg onmogelijk zijn geweest, althans op het inentingsfront. De vaccins die bescherming bieden tegen het rotavirus en een pneumokokkeninfectie zijn nog maar nauwelijks tien jaar oud. In het verleden zouden zulke nieuwe vaccins er gemiddeld vijftien jaar over doen om de ontwikkelingslanden te bereiken – en dat tegen prijzen die hen buiten bereik zouden houden van degenen die ze het hardst nodig hebben.

Dit is een van de redenen dat mijn organisatie, de GAVI Alliance, is opgericht: om te helpen de introductie van nieuwe vaccins te versnellen en hen betaalbaarder en toegankelijker te maken voor de ontwikkelingslanden. Via ons unieke publiek-private bedrijfsmodel hebben we er met onze partners aan gewerkt om het aanbod van deze vaccins te verhogen en tegelijkertijd hun prijs omlaag te brengen. Sinds 2006 is de prijs van het vaccin tegen het rotavirus met 67 procent gedaald naar slechts $2,50 per dosis, terwijl de prijs van een dosis vaccin tegen het pneumokokkenvirus met 90% is gekelderd naar $3,50.

Zulke prijsdalingen zullen een cruciale rol blijven spelen bij het redden van de levens van miljoenen kinderen en het verwezenlijken van het Millennium Development Goal van het met twee derde terugdringen van de kindersterfte. Tot nu toe heeft GAVI landen geholpen ruim 13 miljoen kinderen tegen het pneumokokkenvirus in te enten en vijf miljoen tegen het rotavirus, terwijl er plannen zijn om de inspanningen op te voeren in die landen waar de inentingsdekking onder de 70% ligt.

Dit alles betekent niet dat we niet nog steeds op aanzienlijk hindernissen zullen stuiten. Maar het belangrijkste dat we over inentingscampagnes weten, is dat we iedereen kunnen bereiken. We hebben dat met de waterpokken gedaan, die nu zijn uitgeroeid, en we zijn het aan het doen met polio (met in de hele wereld nog geen honderd nieuwe gevallen dit jaar). De uitdaging is om nu hetzelfde te doen met al onze levensreddende vaccins – vooral diegene die de grootste kindermoordenaars aanpakken.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/QwOiIxbnl