Vladimir Putin Mikhail Svetlov/Getty Images

De achilleshiel van het Poetin-regime

WASHINGTON, DC – Het gezag van de Russische president Vladimir Poetin is zwakker dan het op het eerste gezicht lijkt. In feite is de basis van Poetins macht – de cliëntelistische economische arrangementen die hij de afgelopen generatie zo ijverig heeft geconsolideerd – de voornaamste bedreiging geworden voor zijn eigen politieke overleving. De reden is eenvoudig: het gebrek aan geloofwaardige eigendomsrechten onder Poetins systeem van een op vriendjespolitiek gebaseerd kapitalisme dwingt hoge Russische functionarissen en oligarchen hun geld in het buitenland onder te brengen, voor een groot deel binnen de jurisdicties van de westerse regeringen waartegen Poetin uitvaart.

Met behulp van zorgvuldig geselecteerde loyalisten heeft Poetin drie “ringen van de macht” ingericht: de staat, staatsbedrijven en de “private” bedrijven van loyalisten. Dit proces is begonnen toen hij tussen 1998 en 1999 voorzitter was van de FSB, de Federale Veiligheidsdienst van de Russische Federatie; hij had destijds de controle in handen over de geheime politie.

Maar Poetins eerste termijn als president, tussen 2000 en 2004, was pas echt een voorbeeld van een meesterlijk staaltje machtsconsolidatie door een autoritaire leider in de dop. In de zomer van 2000 trok hij allereerst de zeggenschap over de Russische televisie naar zich toe. Vervolgens zette hij zijn “verticale machtsstructuur” op ten aanzien van het bestuur van de staat en de diverse regio's, en zijn “dictatuur van de wet” ten aanzien van het rechtssysteem. Daarna verzekerde hij zich tijdens de parlementsverkiezingen van 2003 van een solide controle over zowel de Staatsdoema (het lagerhuis) als de Federatieraad (het hogerhuis) van het Russische parlement. En aan de top van de staatsmacht, de Veiligheidsraad, installeerde hij drie KGB-generaals: Sergej Ivanov, Nikolaj Patroesjev en Aleksandr Bortnikov.

https://prosyn.org/Y8gPbvunl