Zuid-Afrika's corruptienemesis

JOHANNESBURG – Op 2 januari werden de Zuid-Afrikanen wakker met het nieuws dat het parlementsgebouw van het land in brand stond.  Enkele dagen later werd een achthonderd paginaʼs tellend rapport gepubliceerd over de welig tierende corruptie en het slechte bestuur in Zuid-Afrika. Vervolgens werden verschillende glazen deuren en ramen van het Constitutioneel Hof aan diggelen geslagen. Het was een onheilspellend begin van het jaar voor een land dat nog steeds rouwt om het verlies van zijn ʻmorele kompas,ʼ aartsbisschop Desmond Tutu.

Het rapport – het eerste van drie verwachte rapporten van de Judicial Commission of Inquiry into Allegations of State Capture, bekend als de Zondo-commissie naar haar voorzitter, Deputy Chief Justice Raymond Zondo – bevestigde wat al lang werd vermoed: ʻstate captureʼ viert hoogtij in Zuid-Afrika. Systemische politieke corruptie kwam bijvoorbeeld ten goede aan de invloedrijke familie Gupta, en aan een reeks bemiddelaars in het ambtenarenapparaat en de ministeries van het land.

Het rapport onthult patronen van misbruik in bijna ieder stadium van de verstrekking van overheidsopdrachten. Als professionals in overheidsdepartementen of staatsbedrijven zich verzetten, werden zij vervangen door meer meegaande ambtenaren. Volgens de commissie heeft Zuid-Afrika een onafhankelijk agentschap voor corruptiebestrijding nodig dat zijn taken onpartijdig en objectief kan uitvoeren.