pesticide farmer crops Mohammed Asad/Corbis/Getty Images

De heer Pruitt en het gevaar van pesticiden

IBADAN, NIGERIA – Een nieuw rapport van de Verenigde Naties neemt een controversieel standpunt in betreft synthetische pesticiden. De gangbare wijsheid is dat ze essentieel zijn om de groeiende wereldbevolking te voeden, die verwacht wordt in 2050 de negen miljard te bereiken. Maar de auteurs van het rapport noemen ons leunen op synthetische pesticiden ‘een kortetermijnoplossing die het recht op een adequate voeding en gezondheid voor huidige en toekomstige generaties ondermijnt.’ Ze hebben het bij het rechte eind.

Als wetenschapper uit Nigeria wier werk zich concentreert op het beperken van derving na de oogst heb ik van dichtbij meegemaakt wat er gebeurt wanneer het gebruik van pesticiden niet goed word gereguleerd. Toch volgt een groot gedeelte van de wereld nog steeds de gangbare wijsheid, met funeste gevolgen voor de volksgezondheid.

De Verenigde Staten lijken op het punt te staan om hun al uitgebreide gebruik van pesticiden verder op te voeren. Afgelopen maand werd de naam van voormalig procureur-generaal van Oklahoma Scott Pruitt als nieuwe directeur van het Environmental Protection Agency (EPA) bevestigd. Pruitt, die de EPA in zijn vorige baan vele malen voor de rechter daagde, lijkt van zins om zwaar in de begroting te snijden en een groot gedeelte van de regulering die essentieel is voor een gegarandeerde voedselveiligheid te ontmantelen, inclusief die voor pesticiden.

Iedereen die voedsel consumeert dat geteeld of geproduceerd wordt in de VS zou zich nu zorgen moeten maken. Het ontmantelen van de EPA komt neer op het op scherp stellen van een tijdbom voor de volksgezondheid – één die in ontwikkelingslanden al meerdere malen tot ontploffing is gekomen.

In 1984 kwam er bij een pesticidenfabriek in Bhopal in India 27 ton methylisocyanaat vrij, een gas gebruikt om bepaalde pesticiden te produceren. Het lek doodde een geschatte 15.000-20.000 mensen en veroorzaakte bij nog duizenden permanente invaliditeit. De fabriek was onderbemand en had ondermaatse operatie- en veiligheidsprocedures. Geen van de zes veiligheidssystemen die het ongeluk hadden kunnen voorkomen was operationeel.

De tragedie in Bhopal is nog steeds de ergste industriële ramp uit de geschiedenis. Maar deze is slechts een klein facet van een enorm tableau aan nodeloos lijden. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat er wereldwijd jaarlijks drie miljoen gevallen van pesticidenvergiftiging voorkomen, die tot 250.000 doden leiden.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

In 1996 bijvoorbeeld vonden met insecticide behandelde bruine bonen, naar verluid opgeslagen om te planten, hun weg naar de Nigeriaanse markt; een ‘lek’ dat is gelinkt aan een groot aantal doden in de zuidwest-regio van het land. In 2013 doodde een organofosfaat-pesticide in India 23 kinderen die een lunch hadden binnengekregen met besmette rijst, aardappelen en soja.

Dit soort tragedies gebeurt zelfs wanneer richtlijnen voor pesticidenregistratie en -gebruik in werking zijn. In Nigeria bijvoorbeeld verbood het National Agency for Food and Drug Administration and Control (NAFDAC) in 2008 30 agrochemische stoffen (pesticiden en kunstmest) na een aantal sterfgevallen en vergiftigingen. Maar dit hielp niet om in 2015 de dodelijke pesticidenvergiftiging van 18 mensen in de Nigeriaanse staat Ondo te voorkomen.

En het gevaar van inadequate regulering wordt niet beperkt tot acute rampen. De accumulatie van toxische substanties uit chemicaliën die zowel in het veld als in de opslag worden gebruikt draagt ook bij aan de continue achteruitgang van de kwaliteit van onze natuurlijke leefomgeving; onze grond, water, en lucht.

Meer dan 250 studies hebben agrochemicaliën al gelinkt aan verschillende soorten kanker, waaronder hersen-, borst-, darm-, lever-, long-, prostaat- en schildklierkanker. Vooral kinderen lijken ontvankelijk voor de toxische effecten van pesticiden: onderzoek toont aan dat de verhoogde incidentie van kinderleukemie en hersenkanker het resultaat zou kunnen zijn van blootstelling op zeer jonge leeftijd. En blootstelling aan dit soort chemicaliën wordt ook gelinkt aan een hele reeks geboortedefecten.

Dit alles schetst een somber beeld van wat er zou kunnen gebeuren wanneer de tegenstanders van de EPA in de VS – waaronder nu ook de directeur van het bureau – hun zin krijgen. In 2006 en 2007 gebruikte de VS jaarlijks meer dan 2,2 miljard kilogram aan pesticiden – en dat was nog onder geldende EPA-regels. Zonder adequate regulering zullen die hoeveelheden hoogstwaarschijnlijk gaan groeien.

Natuurlijk is de VS niet het enige land dat gevaar loopt door excessief gebruik van organofosfaten. Alhoewel het gebruik van pesticiden in ontwikkelingslanden veel lager ligt dan in de VS laten data van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de VN een gestage verhoging zien in landen in Afrika en Azië. Boeren in deze regio’s zoeken begrijpelijkerwijs naar makkelijke manieren om gewasverliezen terug te dringen en om hun inkomen te vergroten. En er zijn maar weinig regels om ze te stoppen.

De FAO rapporteert dan ook dat de meeste gevallen van pesticidenvergiftiging voorkomen in ontwikkelingslanden, juist omdat de gezondheidsnormen daar inadequaat of non-existent neigen te zijn. Het VN-rapport vond dat slechts 35% van de ontwikkelingslanden over regulerende richtlijnen qua pesticidengebruik beschikt, en dat allen worstelen met de uitvoering ervan.

Ontwikkelingslanden moeten meer effectieve mechanismes voor het monitoren van de  agrochemicaliën in roulatie implementeren. Ze moeten er ook aan werken om het gebruik van toxische chemische stoffen om plagen te bedwingen en de oogsten te vergroten te reduceren, vooral door het promoten van biologische alternatieven die geen wijdverspreide gevaren voor de gezondheid en het milieu opleveren.

Dit soort biologische methoden zijn voor de opkomst van de moderne synthetische pesticiden in de jaren veertig eeuwenlang gebruikt. Zo kan organische mest helpen om de oogst te vergroten, net zoals bio-pesticiden afkomstig uit planten dit kunnen. Dit soort natuurlijke methoden die zowel effectief als niet giftig zijn moeten niet alleen in ontwikkelingslanden overgenomen worden, maar over de hele wereld.

Synthetische pesticiden hebben wellicht een rol te vervullen in het helpen voeden van een steeds hongeriger wereld, vooral in ontwikkelingslanden. Maar we moeten ons indenken hoeveel onnodige vergiftigingen en sterfgevallen zullen volgen wanneer ze niet met uiterste voorzichtigheid en terughoudendheid worden ingezet. Wanneer de Amerikanen dit niet inzien en de droom van Pruitt niet heroverwegen wordt zal deze hun grootste nachtmerrie worden.

Vertaling Melle Trap

https://prosyn.org/rDoqwaHnl