Ecologie als de Nieuwe Verlichting

PARIJS – Verlichtingsideeën van wetenschappelijk rationalisme en technologische dominantie hebben ons naar de rand van de afgrond geleid. Tenzij we een Nieuwe Verlichting omarmen – die ecologie en zorg centraal stelt – is er geen weg terug.

De Verlichting die in het achttiende-eeuwse Europa wortel schoot, gooide oude normen overboord en beloofde een grenzeloze toekomst. Mensen gingen geloven dat ze vrij waren om hun lot in eigen handen te nemen en zich los te maken van de banden van religie, traditie en natuur. Rationaliteit zou hen bevrijden van vooroordelen en schaarste en een nieuwe wereld inluiden van vreedzame overvloed, gelijkheid en universele mensenrechten.

De ervaringen van de twintigste eeuw duiden erop dat deze visie, hoewel in veel opzichten prijzenswaardig, zeer gebrekkig was en tot op zekere hoogte verantwoordelijk is voor een spoor van milieubederf en moord op industriële schaal. En de destructieve logica van het valse dualisme van mens en natuur blijft onze beschaving bedreigen.