palestinian journalists SAID KHATIB/AFP/Getty Images

Хашогги өлімінің ащы сабағы

АММАН – АҚШ-та тұратын саудиялық журналист Жамал Хашоггидің Стамбұлдағы Сауд Арабиясының консулдығында қатыгездікпен өлтірілуі және осы оқиғаның геосаясаттағы жаңғыры екі айдан бері әлемдегі ақпарат құралдарының басты тақырыбы болып келеді. Бірақ бұл жайт – аномалия емес. Халықаралық баспасөз институтының айтуынша, журналистерге қарсы қылмыс және оны орындаушылардың жазасыз қалуы – “бүгінгі әлемдегі баспасөз бостандығына төніп тұрған ең үлкен екі қауіптің бірі”.

Үкіметтер журналистерді тізгіндеу үшін жазалауды да, марапаттауды да пайдаланады. Олар ресми көзқарасты қолдаған журналистерді қаржылай не басқалай пара беру арқылы қолпаштап отырады. Ал сатылмаған журналистер басты құқықтарынан айырылып (айталық, паспорттарын жаңартпай қоюы мүмкін), абыройы төгіледі.

Бұл үшін кей автократиялық режимдер журналистерді “фейк жаңалық” тарататын “жау” деп атаған АҚШ президенті Дональд Трампты мысалға келтіреді. Тарихи тұрғыда сөз бостандығын қорғаудың ресми және бейресми механизмдерінің ең мықты үлгісін көрсетіп, айғақтама журналистиканың озық дәстүрін қалыптастырған Америка Құрама Штаттары үшін бұд – үлкен шегініс.

https://prosyn.org/IWTVCNVkk