China, Japan en het Amerika van Trump

CAMBRIDGE – De belangrijkste strategische kwestie in Oost-Azië is de toename van de macht van China. Sommige analisten denken dat China uit is op een vorm van hegemonie in Oost-Azië die tot conflicten zal leiden. Anders dan Europa is Oost-Azië nooit volledig in het reine gekomen met de jaren dertig van de vorige eeuw, en de breuklijnen van de Koude Oorlog hebben de verzoening daarna beperkt gehouden.

Nu heeft de Amerikaanse president Donald Trump een handelsoorlog tegen China ontketend en onderhandelingen met Japan geopend om het Japanse handelsoverschot met de Verenigde Staten terug te dringen. Hoewel de recente aankondiging van bilaterale gesprekken tot de opschorting heeft geleid van het dreigement van Trump om importtarieven op Japanse auto's in voeren, zijn critici bang dat Trump Japan in de armen van China zal drijven. De Chinese president, Xi Jinping, zal naar verwachting later deze maand een topconferentie houden met de Japanse premier Shinzo Abe.

De afgelopen decennia is het machtsevenwicht tussen Japan en China opmerkelijk veranderd. In 2010 passeerde China's bbp dat van Japan, gemeten in dollars (hoewel het ver achterblijft bij dat van Japan in per capita-termen). Je kunt je nu nog moeilijk voorstellen dat veel Amerikanen zo'n twintig jaar geleden bang waren dat hun economie zou worden overvleugeld door Japan, en niet door China. Boeken voorspelden destijds een door Japan geleid blok in de Pacific, waar de VS buiten gehouden zouden worden, en uiteindelijk zelfs een oorlog met Japan. In plaats daarvan herbevestigden de VS tijdens de regering van Bill Clinton hun bondgenootschap met Japan, terwijl zij tegelijkertijd de opkomst van China accepteerden en de toetreding van dat land tot de Wereldhandelsorganisatie steunden.