БУДАПЕШТ – АҚШ президенті Дональд Трамп пен Польшаның де-факто лидері Ярослав Качиньский сияқты популистер, Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған мен Ресей президенті Владимир Путин сияқты автократтар Венгрия премьер-министрі Виктор Орбанның «иллиберал демократия» ұранын ғана қолдап жүрген жоқ. Бұлар, сондай-ақ, «иллиберал капитализмге» де бас ұрып отыр.
Сонда, «иллиберал капитализм» деген не, және ол иллиберал демократиямен қалай қабысады? Біріншіден, националист ретінде Трамп, Качиньский, Ердоған, Путин және Орбан нарықтық экономиканы динамизмді, тиімділікті, әл-ауқатты және әр адамның еркіндігін арттыратын мүмкіндік деп емес, мемлекеттің билігін нығайтатын құрал ретінде қарастырады.
Тарихи тұрғыдан қарасақ, авторитарлық оңшыл саяси ойлардың ішінде нарық пен мемлекеттің қарым-қатынасына қатысты түрлі бағыттар болған. Бір жағында нацистер жеке меншікті, табыс жөнінен үлкен теңсіздікті сақтай отырып, бұйрық экономикасын қалыптастырды. Ал екінші бір жағында ХХ ғасырдың басындағы Еуропа пен АҚШ-тың дарвинистері ішкі нарықты еш шектемей, еркіне қоя беруге шақырды, олардың айтуынша, бұл жағдайда «күштілер» ғана қалады да, бұдан ел нығайая түседі.
БУДАПЕШТ – АҚШ президенті Дональд Трамп пен Польшаның де-факто лидері Ярослав Качиньский сияқты популистер, Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған мен Ресей президенті Владимир Путин сияқты автократтар Венгрия премьер-министрі Виктор Орбанның «иллиберал демократия» ұранын ғана қолдап жүрген жоқ. Бұлар, сондай-ақ, «иллиберал капитализмге» де бас ұрып отыр.
Сонда, «иллиберал капитализм» деген не, және ол иллиберал демократиямен қалай қабысады? Біріншіден, националист ретінде Трамп, Качиньский, Ердоған, Путин және Орбан нарықтық экономиканы динамизмді, тиімділікті, әл-ауқатты және әр адамның еркіндігін арттыратын мүмкіндік деп емес, мемлекеттің билігін нығайтатын құрал ретінде қарастырады.
Тарихи тұрғыдан қарасақ, авторитарлық оңшыл саяси ойлардың ішінде нарық пен мемлекеттің қарым-қатынасына қатысты түрлі бағыттар болған. Бір жағында нацистер жеке меншікті, табыс жөнінен үлкен теңсіздікті сақтай отырып, бұйрық экономикасын қалыптастырды. Ал екінші бір жағында ХХ ғасырдың басындағы Еуропа пен АҚШ-тың дарвинистері ішкі нарықты еш шектемей, еркіне қоя беруге шақырды, олардың айтуынша, бұл жағдайда «күштілер» ғана қалады да, бұдан ел нығайая түседі.