Europa of geen Europa ?

BERLIJN – De Europese Unie is sinds 2008, toen de wereldwijde financiële crisis losbarstte, geconfronteerd met een opeenvolging van crises: de escalerende Griekse crisis, het Russische revanchisme in Oekraïne, en de vluchtelingencrisis rond de Middellandse Zee (die onlosmakelijk verbonden is met de regionale crisis in het Midden-Oosten en de verschillende oorlogen in Afrika). Deze crises hebben de macht en instituties van de EU tot aan hun limieten – en hier ver voorbij - beproeft, wat de reden is dat het Europese antwoord zo beschamend zwak is geweest.

In het gezicht van de huidige dreigingen zet de ineffectiviteit van de bestaande instituties en structuren nu de legitimiteit van de hele EU op het spel, omdat de Europese burgers om oplossingen vragen waar de EU duidelijk niet in kan, en gedeeltelijk niet in wil, voorzien. Een consequentie hiervan is de afkalving van de steun voor de EU onder de electoraten van zijn lidstaten.

En het tempo van deze afkalving zou de komende twee jaar kunnen toenemen. Het lijkt nu wel zeker dat het Verenigd Koninkrijk in 2016 een referendum zal houden of het in de EU zal blijven, en een uiterst linkse partij – die net zoals in Griekenland vastbesloten is om aan de ontberingen van economische hervormingen te ontsnappen – zou komende herfst de Spaanse verkiezingen kunnen winnen.