Voedselzekerheid is nationale veiligheid

CAIRO – Hoewel Afrika zestig procent van alle onbebouwde grond ter wereld herbergt, is het continent al tientallen jaren een netto-importeur van voedsel. Volgens de meest recente schattingen is de invoer van voedsel de grootste begrotingspost voor veel landen op het continent. Door de stijgende voedselprijzen en de waardestijging van de Amerikaanse dollar is ook de voedselrekening van Afrika sterk opgelopen, wat de economische groei, de houdbaarheid van de schuld en de politieke stabiliteit van de Afrikaanse landen ondermijnt.

Volgens de Brookings Institution gaf Afrika in 2019 ongeveer 43 miljard dollar uit aan voedselimporten. Als gevolg van het huidige inflatoire klimaat liggen de meeste recente ramingen waarschijnlijk hoger, vooral in een regio waar de grote afhankelijkheid van invoer de doorberekening van mondiale naar lokale voedselprijzen verscherpt. De waardestijging van de dollar als gevolg van de renteverhogingen door de Federal Reserve (het federale stelsel van Amerikaanse centrale banken) heeft de zuurverdiende deviezenreserves van de Afrikaanse landen uitgeput en geleid tot een sterke stijging van hun schuldaflossingskosten, waardoor het risico van een insolventiecrisis op het hele continent toeneemt.

Tegelijkertijd hebben de door de COVID-19-pandemie veroorzaakte en door de oorlog in Oekraïne verergerde ontwrichtingen van de aanbodketen de potentiële kosten van Afrikaʼs afhankelijkheid van voedselimporten benadrukt. Voedselzekerheid is immers nationale veiligheid. Afrikaanse landen hebben dit de afgelopen tweeënhalf jaar op de harde manier geleerd, toen knelpunten in de aanbodketen en protectionistisch beleid de toegang tot belangrijke landbouwproducten hebben beperkt en tot dramatische prijsstijgingen hebben geleid.