FRANKFURT – Het heeft veel weg van een gecoördineerd offensief: op 6 september schetste de Europese Centrale Bank (ECB) een nieuw programma voor het opkopen van staatsobligaties, waarbij de markten te kennen werd gegeven dat de aankopen niet aan van tevoren bepaalde beperkingen onderhevig zouden zijn. Op 13 september kondigde de US Federal Reserve, het federale stelsel van Amerikaanse centrale banken (kortweg de Fed), aan dat er de komende maanden voor zo'n $85 mrd per maand aan langetermijnobligaties zou worden opgekocht, met als doel het uitoefenen van neerwaartse druk op de langetermijnrente en het bevorderen van de groei. Tenslotte verklaarde de Bank of Japan (BoJ) op 19 september dat zij nog eens ¥10 bln ($128 mrd) zou toevoegen aan haar programma voor het aankopen van staatsobligaties. De BoJ verwacht dat haar totale bezit van dit soort schuldpapier eind 2013 ongeveer $1 bln zal bedragen.
Er zou inderdaad ruimte zijn voor een dergelijk gezamenlijk optreden, want de vooruitzichten voor alle drie de economieën zijn aanzienlijk verslechterd. In de eurozone zal het bruto binnenlands product (bbp) in 2012 zeker afnemen, en de voorspellingen voor volgend jaar zijn op z'n best middelmatig. In de Verenigde Staten blijft de productie groeien, maar in een gematigd tempo (2%); en zelfs afgezien van de zogenoemde 'fiscal cliff' die eind dit jaar dreigt, als het Congres zal worden gedwongen extra bezuinigingen door te voeren en de belastingverlagingen uit 2001 zullen aflopen, blijft het economisch herstel kwetsbaar. In Japan heeft de exportsector last van de mondiale groeivertraging en een sterkere yen, laat de groei te wensen over en is de inflatie weer bijna terug op nul procent.
De werkelijkheid is echter dat er geen sprake is van een gemeenschappelijk standpunt, laat staan van een gemeenschappelijk plan. In de sterkste van de drie economieën is de Fed bereid het risico te nemen de inflatie te laten stijgen door van te voren aan te kondigen de rente “ten minste tot halverwege 2015” op een buitengewoon laag peil te willen houden. In de zwakste van de drie is de ECB daarentegen juist niet van plan de groei te bevorderen door 'kwantitatieve versoepeling' of van tevoren uitgesproken rentebeloftes. Integendeel, de ECB houdt staande dat zijn programma voor het aankopen van staatsobligaties van noodlijdende lidstaten van de eurozone, op voorwaarde van overeengekomen hervormingen, louter ten doel heeft het risico op staatsbankroeten te beperken, dat immers bijdraagt aan de hoge rentestanden in de Zuid-Europese economieën. Het doel is een zekere mate van homogeniteit terug te brengen in de eurozone als het gaat om de doorwerking van het monetair beleid. Alle aankopen zullen worden 'gesteriliseerd,' wat inhoudt dat hun monetaire effecten zullen worden geneutraliseerd.
FRANKFURT – Het heeft veel weg van een gecoördineerd offensief: op 6 september schetste de Europese Centrale Bank (ECB) een nieuw programma voor het opkopen van staatsobligaties, waarbij de markten te kennen werd gegeven dat de aankopen niet aan van tevoren bepaalde beperkingen onderhevig zouden zijn. Op 13 september kondigde de US Federal Reserve, het federale stelsel van Amerikaanse centrale banken (kortweg de Fed), aan dat er de komende maanden voor zo'n $85 mrd per maand aan langetermijnobligaties zou worden opgekocht, met als doel het uitoefenen van neerwaartse druk op de langetermijnrente en het bevorderen van de groei. Tenslotte verklaarde de Bank of Japan (BoJ) op 19 september dat zij nog eens ¥10 bln ($128 mrd) zou toevoegen aan haar programma voor het aankopen van staatsobligaties. De BoJ verwacht dat haar totale bezit van dit soort schuldpapier eind 2013 ongeveer $1 bln zal bedragen.
Er zou inderdaad ruimte zijn voor een dergelijk gezamenlijk optreden, want de vooruitzichten voor alle drie de economieën zijn aanzienlijk verslechterd. In de eurozone zal het bruto binnenlands product (bbp) in 2012 zeker afnemen, en de voorspellingen voor volgend jaar zijn op z'n best middelmatig. In de Verenigde Staten blijft de productie groeien, maar in een gematigd tempo (2%); en zelfs afgezien van de zogenoemde 'fiscal cliff' die eind dit jaar dreigt, als het Congres zal worden gedwongen extra bezuinigingen door te voeren en de belastingverlagingen uit 2001 zullen aflopen, blijft het economisch herstel kwetsbaar. In Japan heeft de exportsector last van de mondiale groeivertraging en een sterkere yen, laat de groei te wensen over en is de inflatie weer bijna terug op nul procent.
De werkelijkheid is echter dat er geen sprake is van een gemeenschappelijk standpunt, laat staan van een gemeenschappelijk plan. In de sterkste van de drie economieën is de Fed bereid het risico te nemen de inflatie te laten stijgen door van te voren aan te kondigen de rente “ten minste tot halverwege 2015” op een buitengewoon laag peil te willen houden. In de zwakste van de drie is de ECB daarentegen juist niet van plan de groei te bevorderen door 'kwantitatieve versoepeling' of van tevoren uitgesproken rentebeloftes. Integendeel, de ECB houdt staande dat zijn programma voor het aankopen van staatsobligaties van noodlijdende lidstaten van de eurozone, op voorwaarde van overeengekomen hervormingen, louter ten doel heeft het risico op staatsbankroeten te beperken, dat immers bijdraagt aan de hoge rentestanden in de Zuid-Europese economieën. Het doel is een zekere mate van homogeniteit terug te brengen in de eurozone als het gaat om de doorwerking van het monetair beleid. Alle aankopen zullen worden 'gesteriliseerd,' wat inhoudt dat hun monetaire effecten zullen worden geneutraliseerd.