OXFORD – Is er, na de verkiezing van een hervormingsgezinde, centristische president in Frankrijk, en met de herverkiezing van de Duitse bondskanselier Angela Merkel in het verschiet, hoop voor het in een impasse verkerende project van de Europese eenheidsmunt? Misschien, maar het lijkt nog steeds waarschijnlijker dat ons nóg een decennium van trage groei, doorspekt met periodieke, door schulden veroorzaakte stuiptrekkingen, te wachten staat. Als er een vastberaden beweging op gang zou worden gebracht in de richting van een begrotings- en een bankenunie, zouden de zaken zich veel beter kunnen ontwikkelen. Maar bij ontstentenis van beleid om de stabiliteit en de duurzaamheid te versterken, zijn de kansen op een uiteindelijke ineenstorting veel groter.
Het is waar dat er op de korte termijn veel redenen voor optimisme zijn. Het afgelopen jaar heeft de eurozone een solide conjunctureel herstel doorgemaakt en de verwachtingen – meer dan welke andere geavanceerde economie ook – overtroffen. En vergis u niet: de verkiezing van Emmanuel Macron is van grote betekenis, en doet de hoop opbloeien dat Frankrijk zijn economie voldoende nieuw leven zal weten in te blazen om een volledige en gelijkwaardige partner van Duitsland in het bestuur van de eurozone te worden. Macron en zijn economische team hebben tal van veelbelovende ideeën, en hij zal een grote meerderheid hebben in de Nationale Assemblée om ze ten uitvoer te leggen (hoewel het zal helpen als de Duitsers hem manoeuvreerruimte geven op het gebied van het begrotingstekort, in ruil voor hervormingen). Ook in Spanje vertalen de economische hervormingen zich nu in krachtiger groei.
Maar niet alles gaat goed. De Griekse economie groeit nog steeds nauwelijks, na een van de zwaarste recessies uit de geschiedenis, hoewel degenen die de Duitse bezuinigingsmaatregelen hiervan de schuld geven, duidelijk niet naar de cijfers hebben gekeken: onder aanmoediging van linkse Amerikaanse economen heeft Griekenland het wellicht zachtste bailout-pakket uit de moderne geschiedenis volledig verkeerd aangepakt. Italië heeft het veel beter gedaan dan Griekenland, maar dat is een dubieus compliment, want het reële inkomen is feitelijk lager dan tien jaar geleden (ook al is dat moeilijk met zekerheid te zeggen, gezien de enorme ondergrondse economie van het land). Voor Zuid-Europa als geheel heeft de eenheidsmunt bewezen een gouden kooi te zijn, die dwingt tot grotere begrotingsdiscipline en monetaire rechtschapenheid, maar zonder de wisselkoers als cruciaal mechanisme tegen onverwachte schokken.
OXFORD – Is er, na de verkiezing van een hervormingsgezinde, centristische president in Frankrijk, en met de herverkiezing van de Duitse bondskanselier Angela Merkel in het verschiet, hoop voor het in een impasse verkerende project van de Europese eenheidsmunt? Misschien, maar het lijkt nog steeds waarschijnlijker dat ons nóg een decennium van trage groei, doorspekt met periodieke, door schulden veroorzaakte stuiptrekkingen, te wachten staat. Als er een vastberaden beweging op gang zou worden gebracht in de richting van een begrotings- en een bankenunie, zouden de zaken zich veel beter kunnen ontwikkelen. Maar bij ontstentenis van beleid om de stabiliteit en de duurzaamheid te versterken, zijn de kansen op een uiteindelijke ineenstorting veel groter.
Het is waar dat er op de korte termijn veel redenen voor optimisme zijn. Het afgelopen jaar heeft de eurozone een solide conjunctureel herstel doorgemaakt en de verwachtingen – meer dan welke andere geavanceerde economie ook – overtroffen. En vergis u niet: de verkiezing van Emmanuel Macron is van grote betekenis, en doet de hoop opbloeien dat Frankrijk zijn economie voldoende nieuw leven zal weten in te blazen om een volledige en gelijkwaardige partner van Duitsland in het bestuur van de eurozone te worden. Macron en zijn economische team hebben tal van veelbelovende ideeën, en hij zal een grote meerderheid hebben in de Nationale Assemblée om ze ten uitvoer te leggen (hoewel het zal helpen als de Duitsers hem manoeuvreerruimte geven op het gebied van het begrotingstekort, in ruil voor hervormingen). Ook in Spanje vertalen de economische hervormingen zich nu in krachtiger groei.
Maar niet alles gaat goed. De Griekse economie groeit nog steeds nauwelijks, na een van de zwaarste recessies uit de geschiedenis, hoewel degenen die de Duitse bezuinigingsmaatregelen hiervan de schuld geven, duidelijk niet naar de cijfers hebben gekeken: onder aanmoediging van linkse Amerikaanse economen heeft Griekenland het wellicht zachtste bailout-pakket uit de moderne geschiedenis volledig verkeerd aangepakt. Italië heeft het veel beter gedaan dan Griekenland, maar dat is een dubieus compliment, want het reële inkomen is feitelijk lager dan tien jaar geleden (ook al is dat moeilijk met zekerheid te zeggen, gezien de enorme ondergrondse economie van het land). Voor Zuid-Europa als geheel heeft de eenheidsmunt bewezen een gouden kooi te zijn, die dwingt tot grotere begrotingsdiscipline en monetaire rechtschapenheid, maar zonder de wisselkoers als cruciaal mechanisme tegen onverwachte schokken.