BERLIJN – Nu het presidentschap van Donald Trump verleden tijd is staat hernieuwing van de transatlantische betrekkingen weer op de Europese agenda. Maar er kan geen sprake zijn van een terugkeer zijn naar de oude comfortabele afhankelijkheden uit de Koude Oorlog en de periode daarna toen Amerika – de grote protector – over alle belangrijke veiligheidskwesties besliste en Europa daar als vanzelfsprekend in volgde. Om het transatlantisme te doen herleven zal Europa meer moeten bijdragen aan de collectieve veiligheid, met name binnen de eigen geopolitieke sfeer.
De Europese Unie heeft in haar directe omgeving te maken met drie voormalige wereldmachten die geobsedeerd zijn door hun vergane imperiale glorie: Rusland, Turkije en het Verenigd Koninkrijk. Alle drie hebben zowel heden als in het verleden een unieke relatie met Europa en delen onderlinge overeenkomsten.
Onder president Vladimir Poetin klampt Rusland zich vol weemoed vast aan herinneringen van toen de Sovjet-Unie de status van supermacht had en mondiaal gelijkwaardig aan de VS was. Onder president Recep Tayyip Erdoğan droomt Turkije over een reprise van de geopolitieke en culturele expansie van het Ottomaanse Rijk van de Balkan en de westelijke grens van Centraal-Azië tot het oostelijke Middellandse Zeegebied en de Noord-Afrikaanse kust (Libië) helemaal tot aan de Perzische Golf. En post-brexit-Groot-Brittannië tenslotte zoekt introspectie in zijn zelfopgelegde (en niet zo splendid) isolatie, zelfs alhoewel het dicht bij continentaal Europa blijft staan door de NAVO en sterke historische en culturele banden.
BERLIJN – Nu het presidentschap van Donald Trump verleden tijd is staat hernieuwing van de transatlantische betrekkingen weer op de Europese agenda. Maar er kan geen sprake zijn van een terugkeer zijn naar de oude comfortabele afhankelijkheden uit de Koude Oorlog en de periode daarna toen Amerika – de grote protector – over alle belangrijke veiligheidskwesties besliste en Europa daar als vanzelfsprekend in volgde. Om het transatlantisme te doen herleven zal Europa meer moeten bijdragen aan de collectieve veiligheid, met name binnen de eigen geopolitieke sfeer.
De Europese Unie heeft in haar directe omgeving te maken met drie voormalige wereldmachten die geobsedeerd zijn door hun vergane imperiale glorie: Rusland, Turkije en het Verenigd Koninkrijk. Alle drie hebben zowel heden als in het verleden een unieke relatie met Europa en delen onderlinge overeenkomsten.
Onder president Vladimir Poetin klampt Rusland zich vol weemoed vast aan herinneringen van toen de Sovjet-Unie de status van supermacht had en mondiaal gelijkwaardig aan de VS was. Onder president Recep Tayyip Erdoğan droomt Turkije over een reprise van de geopolitieke en culturele expansie van het Ottomaanse Rijk van de Balkan en de westelijke grens van Centraal-Azië tot het oostelijke Middellandse Zeegebied en de Noord-Afrikaanse kust (Libië) helemaal tot aan de Perzische Golf. En post-brexit-Groot-Brittannië tenslotte zoekt introspectie in zijn zelfopgelegde (en niet zo splendid) isolatie, zelfs alhoewel het dicht bij continentaal Europa blijft staan door de NAVO en sterke historische en culturele banden.