LONDEN – Begin vorige maand weet Andy Haldane, hoofdeconoom van de Bank of England (BoE), het niet uitkomen van de recente voorspellingen van de bank aan “irrationeel gedrag”. Het onvermogen om de vinger te leggen op deze irrationaliteit had beleidsmakers ertoe gebracht te voorspellen dat de Britse economie met een inzinking te maken zou krijgen na het Brexit-referendum van juni vorig jaar. In plaats daarvan zijn de Britse consumenten zich sinds het besluit om de Europese Unie te verlaten juist te buiten gegaan aan een roekeloos uitgavenpatroon; de bouw, de maakindustrie en dienstensector hebben zich eveneens, op niet minder onlogische wijze, hersteld.
Haldane biedt geen verklaring voor deze uitbarsting van irrationeel gedrag, en dat kan hij ook niet: volgens hem houdt irrationaliteit eenvoudigweg gedrag in dat niet overeenstemt met de voorspellingen die voortvloeien uit het model van de BoE.
Het gaat niet alleen om Haldane of de BoE. Wat mainstream-economen bedoelen met irrationeel gedrag is niet hetzelfde wat u of ik bedoelen. In het gewone taalgebruik is rationeel gedrag dat wat gezien de omstandigheden redelijk is. Maar in de wereld van de neoklassieke voorspellende modellen betekent het dat mensen, uitgerust met gedetailleerde kennis over zichzelf, hun omgeving en de toekomst die hen te wachten staat, optimaal zullen handelen om hun doeleinden te bereiken. Dat wil zeggen: rationeel handelen is handelen op een manier die overeenkomt met de modellen die economen voor rationeel gedrag hanteren. Geconfronteerd met gedrag dat hiermee in tegenspraak is, reageert de econoom als een kleermaker die zijn klant de schuld geeft als zijn nieuwe pak niet past.
LONDEN – Begin vorige maand weet Andy Haldane, hoofdeconoom van de Bank of England (BoE), het niet uitkomen van de recente voorspellingen van de bank aan “irrationeel gedrag”. Het onvermogen om de vinger te leggen op deze irrationaliteit had beleidsmakers ertoe gebracht te voorspellen dat de Britse economie met een inzinking te maken zou krijgen na het Brexit-referendum van juni vorig jaar. In plaats daarvan zijn de Britse consumenten zich sinds het besluit om de Europese Unie te verlaten juist te buiten gegaan aan een roekeloos uitgavenpatroon; de bouw, de maakindustrie en dienstensector hebben zich eveneens, op niet minder onlogische wijze, hersteld.
Haldane biedt geen verklaring voor deze uitbarsting van irrationeel gedrag, en dat kan hij ook niet: volgens hem houdt irrationaliteit eenvoudigweg gedrag in dat niet overeenstemt met de voorspellingen die voortvloeien uit het model van de BoE.
Het gaat niet alleen om Haldane of de BoE. Wat mainstream-economen bedoelen met irrationeel gedrag is niet hetzelfde wat u of ik bedoelen. In het gewone taalgebruik is rationeel gedrag dat wat gezien de omstandigheden redelijk is. Maar in de wereld van de neoklassieke voorspellende modellen betekent het dat mensen, uitgerust met gedetailleerde kennis over zichzelf, hun omgeving en de toekomst die hen te wachten staat, optimaal zullen handelen om hun doeleinden te bereiken. Dat wil zeggen: rationeel handelen is handelen op een manier die overeenkomt met de modellen die economen voor rationeel gedrag hanteren. Geconfronteerd met gedrag dat hiermee in tegenspraak is, reageert de econoom als een kleermaker die zijn klant de schuld geeft als zijn nieuwe pak niet past.