De algoritmenmaatschappij en haar ontevredenen

BERKELEY – Naar mijn mening was het meest diepgaande en inzichtelijke werk op het gebied van de politieke economie van het afgelopen decennium noch een tijdschriftartikel, noch een monografie, noch een boek in de traditionele zin. Het was een online symposium. In Red Plenty: A Crooked Timber Book Event gebruikten wetenschappers en intellectuelen, bijeengeroepen door politicoloog Henry Farrell, een nieuwe vorm van print-communicatie om te reageren op het zeer interessante boek Red Plenty van Francis Spufford.

Spufford analyseerde de spectaculair mislukte poging van de Sovjet-Unie om via bureaucratie en wiskunde een betere samenleving op te bouwen dan met behulp van markten mogelijk was. Maar elke keer als ik terugdenk aan Red Plenty: A Crooked Timber Book Event word ik getroffen door de inzichten van de deelnemers in de onoverkomelijke dilemma’s die de moderne markteconomie zelf veroorzaakt. Ik ben ook nog steeds verbaasd over het succes van het ‘book event’ bij het gebruik van nieuwe technologieën om een kwalitatieve verschuiving teweeg te brengen in de manier waarop we communiceren en samen de wereld begrijpen.

Ik heb over deze kwesties nagedacht omdat Farrell onlangs een nieuw artikel heeft gepubliceerd, ‘The Moral Economy of High-Tech Modernism.’ Hij en de sociologe Marion Fourcade betogen dat het internet en zijn nakomelingen (wat zij ‘hightech-modernisme’ noemen) de wereld nu even ingrijpend veranderen als de opkomst van de markteconomie en de bureaucratisering van de samenleving onder de moderne staat dat ooit hebben gedaan.